Almanya'nın "kader günü": 9 Kasım

Almanya tarihinde 9 Kasım’ın özel bir yeri var. Ülkenin ve Alman halkının kaderini belirleyen ve değiştiren çok önemli olayların 9 Kasım’da yaşanması nedeniyle bugün "Almanların kader günü" olarak tanımlanıyor

Almanya'nın "kader günü": 9 Kasım
Almanya'nın başkenti Berlin'deki Brandenburg kapısı

Almanya tarihinde 9 Kasım’ın özel bir yeri var. Ülkenin ve Alman halkının kaderini belirleyen ve değiştiren çok önemli olayların 9 Kasım’da yaşanması nedeniyle bugün "Almanların kader günü" olarak tanımlanıyor.

9 Kasım 1848

Kimilerine göre rastlantı kimilerine göre tarihin bir cilvesi olan 9 Kasım olaylar zincirinde ilk halka, 18 Mayıs 1848’de ayaklanan Alman öğrencilerin 1789 Fransız Devrimi’nden esinlenerek, özgür ve birleşik bir Almanya oluşturmak amacıyla kurdukları Frankfurt Ulusal Meclisi ve hareketin lideri Robert Blum’un 9 Kasım 1848’de öldürülmesiyle başarısız bir şekilde son bulması olayı.

Ayaklanan öğrencilerin monarşiyi yıkarak, cumhuriyet hayallerini ertelemek zorunda kaldıkları Almanya, 1918’e kadar imparatorluk olarak kaldı.

9 Kasım 1918

9 Kasım tarihinin Alman tarihinde ikinci kez ön plana çıkması 1918 yılında.

Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan Alman İmparatorluğu cumhuriyetin ilanıyla son buldu. Alman İmparatoru Kayzer Wilhelm 9 Kasım 1918’de savaşın ve yenilginin sorumluluğunu üstlenerek, görevinden feragat ettiğini ilan etti.

Wilhelm sürgüne giderken, sosyal demokrat Philipp Scheidemann 9 Kasım 1918’de devlet başkanı olarak görev başına geçti ve ilan ettiği cumhuriyeti 1933’de Adolf Hitler’in iktidarına kadar çok partili anayasal sistem olarak yaşadı.

9 Kasım 1923

Genç cumhuriyet beş yıl sonra 9 Kasım 1923’de ilk krizini yaşadı. O zamana kadar tanınmayan Hitler Münih'te "Birahane Darbesi" olarak tanımlanan ayaklanma ile Bavyera hükümetini ele geçirip, Berlin'e karşı yürüyüşe geçerek cumhuriyeti yıkma girişimde bulundu, ancak başarısızlığa uğradı ve 11 Kasım 1923'te tutuklandı.

Alman kamuoyu Hitler adı ile ilk kez tanıştı. Hitler, iktidara geldikten sonra her yıl 9 Kasım’ı darbe girişiminde ölen dava arkadaşlarını anma günü olarak kutlattı.

9 Kasım 1938

Yahudilere yapılan saldırıların başladığı 9 Kasım 1938 ise, Alman tarihinin en kara günlerinden biri oldu.

Hitler 1933 yılında iktidara gelmesinden sonra düşman olarak ilan ettiği Yahudiler’in vatandaşlık haklarını ellerinden almaya başladı, onbinlerce Yahudi ülkeyi terk etti.

Bunların bir bölümü Türkiye’ye sığınarak, Atatürk’ün başlattığı üniversite reformunu yaşama geçirdi.

1938 yılının 9 Kasımı’nda ise Paris’teki Alman Askeri Ataşesi’nin öldürülmesinden sonra Naziler Almanya’daki Yahudilere saldırdı, daha sonraki soykırımın ilk provaları yapıldı. Binlerce ev, işyeri, sinagog yağmalandı ve yakıldı. Yüzlerce Yahudi dövülerek öldürüldü, binlerce kadına tecavüz edildi. Bu tarih, dükkanların kırılan camları nedeniyle "Reichskristallnacht (Kristal gecesi)" olarak tarihe geçti. Yahudilere zulüm ondan sonraki yıllarda giderek arttı, İkinci Dünya Savaşı’nın sonuna kadar 1,5 milyonu Alman, toplam 6 milyon Yahudi öldürüldü.

9 Kasım 1989

9 Kasım 1989 ise, Almanlarla birlikte tüm dünyada sevincin sınır tanımadığı bir gün olarak tarihe geçti.

Bu tarih Doğu Almanya vatandaşlarının Batı Almanya’ya kaçmalarını önlemek için kurulan Berlin Duvarı’nın yıkılması ile belleklerden silinemeyecek kadar önemli ve dünyanın hemen her ülkesinde bilinen bir tarih oldu.

Soğuk Savaş döneminin simgesi olan üç metre yüksekliğindeki Berlin Duvarı’nı aşarak, Berlin’in doğusundan batıya kaçmaya çalışan 5 bin kişiden 3 bin 200’ü yakalandı, 191 kişi de vurularak öldürüldü.

O yüzden bu yapay sınıra "Utanç Duvarı" adı da verildi. İnsanların istedikleri yerde yaşama ve seyahat özgürlüğünü engellemeyi hedefleyen ve 41 yıl ayakta kalan duvar 1989 sonbaharında haftalarca süren toplumsal protestolar sonrasında köşeye sıkışan Doğu Almanya’daki komünist rejim tarafından seyahat kurallarının değişmesine paralel halkın barışsal ayaklanması sonrasında 9 Kasım gecesinde yıkıldı.

Ardından çok kısa bir süre içinde 3 Ekim 1990 tarihinde iki Almanya birleşerek yeniden tek bir devlet haline geldi, başta eski Sovyetlet Birliği olmak üzere Avrupa’daki sosyalist ülkeler siyasi haritadan yok oldu, Doğu-Batı hasımlaşması sona erdi.

Dönemin Alman hükümeti iki Almanya’nın birleşmesi sonrasında 9 Kasım’ı milli bayram olarak ilan etmeyi düşünmüştü. Ancak Kristal Gecesi nedeniyle 9 Kasım’dan vazgeçildi, 3 Ekim’de karar kılındı.

Bu yıl sonuna kadar Almanya'ya gelecek sığınmacı sayısının 300 bin sınırını aşması bekleniyor.
İLGİLİ HABERLER

Almanya düzensiz göç için frene basıyor

Cem Dalaman