Türkiye’yi Sarsan En Büyük Depremler

6 Şubat 2023’de meydana gelen ve merkezi Kahramanmaraş olan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerde hayatını kaybeden ve yaralananların sayısı artmaya devam ediyor. Yaşanan bu depremler son yüzyılın en büyük sarsıntıları olarak kayıtlara geçti.

Topraklarının tamamına yakını fay hatları üzerinde yer alan Türkiye, tarih boyunca en büyük depremlerin yaşandığı bölgelerin başında geliyor.

Avrasya-Arap-Afrika levhası arasında yer alan Türkiye’nin sınırları içerisinde Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı bulunuyor.

Deprem kuşağında yer alan Türkiye’de, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü verilerine göre son yüz yılda büyüklüğü 7’den büyük 16 sarsıntı gerçekleşti. VOA Türkçe, Cumhuriyet tarihindeki en büyük depremleri derledi.

• 7 Mayıs 1930 Hakkari-İran sınırında meydana gelen 7,6 büyüklüğündeki depremde sınırın Türkiye tarafında 80 köy tamamen yıkıldı, 2 bin 514 kişi yaşamını yitirdi, yaklaşık 3 bin bina hasar gördü.
• 27 Aralık 1939 Erzincan'da meydana gelen 7,9 büyüklüğündeki 50 saniye süren depremde yaklaşık 33 bin kişi hayatını kaybetti, 100 bin kişi yaralandı ve 116 binden fazla bina yıkıldı. Deprem yerin 20 km derinliğinde gerçekleşti. Erzincan depremi, dünyada yaşanan en büyük depremlerden biri olarak kayıtlara geçti.
• Tokat Erbaa'da 20 Aralık 1942'de meydana gelen 7 büyüklüğündeki depremde 3 bin kişi öldü, 32 bin bina hasar gördü.
• Samsun'un Ladik ilçesi yakınlarında 27 Kasım 1943'te saat 00.20'de 7,2 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 4 bin insan yaşamını yitirdi, 40 bin bina hasar gördü.
• 1 Şubat 1944'te saat 05.22'de Bolu'nun Gerede ilçesinde meydana gelen 7,2 büyüklüğünde depremde 3 bin 959 kişi öldü, 20 bin 865 bina hasar gördü.
• 18 Mart 1953'te saat 21.06'da Çanakkale'nin ilçesi Yenice'nin 12 kilometre doğusunda meydana gelen deprem sonucu 265 kişi öldü, 6750 bina hasar gördü.
• 25 Nisan 1957'de saat 04.25'te Muğla'nın Fethiye ilçesinde meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki depremde, 67 kişi öldü, 3200 bina hasar gördü. Sarsıntı sonucunda ilçenin yüzde 95'inin yıkıldığını söyleyen dönemin tanıklarına göre, bu depremden 7 saat önce yaşanan bir başka deprem yüzünden Fethiyeliler'in geceyi sokakta geçirmeleri daha fazla can kaybı yaşanmasını önledi.
• 26 Mayıs 1957'de saat 08.33’te Bolu'nun Abant ilçesinde yaşanan 7,1 büyüklüğündeki depremde 52 kişi öldü, 5 bin 200 bina hasar gördü.
• 6 Ekim 1964'te Balıkesir'e bağlı Manyas'ta yaşanan 7 büyüklüğünde depremde 23 kişi öldü, 5 bin 398 bina hasar gördü.
• 28 Mart 1970'te, saat 23.02'de Kütahya'nın batısındaki Gediz yöresinde 7,2 büyüklüğünde meydana gelen depremde, 1086 kişi öldü, 1260 kişi yaralandı, yaklaşık 20 bin bina hasara uğradı.
• 24 Kasım 1976'da Van'ın Muradiye ilçesinde gerçekleşen 7,5 büyüklüğündeki depremde 3 bin 840 can kaybı oldu. Sıfırın altında 17 dereceyi bulan soğuk hava nedeniyle donarak ölümler de gerçekleşti.
• 23 Ekim 2011’de saat 13.41'de Van'da meydana gelen ve 25 saniye süren depremde, 604 kişi öldü, 4 bin 152 kişi yaralandı.
• 17 Ağustos 1999 sabahı saat 03.02'de Kocaeli'nin Gölcük ilçesinde meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki depremde 18 bin 373 kişi öldü, 25 bine yakın kişi yaralandı. Yaklaşık 45 saniye süren yıkıcı sarsıntıda Kocaeli, Gölcük, Düzce, Sakarya, İstanbul ve Yalova'da büyük can ve mal kaybı yaşandı.
• 17 Ağustos Marmara Depremi’nin üzerinden 87 gün geçtikten sonra, henüz depremin yaraları sarılmaya çalışılırken, 12 Kasım 1999 Cuma günü saat 18.57'de Düzce 7,2 büyüklüğünde depremle sarsıldı. 845 kişi öldü, 4 bin 948 kişi yaralandı, binlerce kişi evsiz kaldı.
• Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 6 Şubat 2023'te saat 04.17’de 7,7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Deprem Kahramanmaraş’ın yanı sıra Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ’da da yıkım yarattı.
• 7,7'lik ilk depremden yaklaşık 9 saat sonra merkezi Elbistan ilçesi olan 7,6 büyüklüğünde depremle Türkiye’nin güneydoğusu bir kez daha sarsıldı. Binlerce can kaybının yaşandığı depremlerde arama-kurtarma ve enkaz kaldırma çalışmaları devam ediyor. Suriye'de de yıkım yaratarak can kaybına yol açan depremler, Irak, Lübnan, Ürdün, İsrail ve Mısır'da da hissedildi.