Savaşın ikinci yıldönümünde Birleşmiş Milletler'de Ukrayna Zirvesi

NEW YORK — 

Rusya’nın Ukrayna’ya 24 Şubat 2022’de saldırısıyla başlayan savaş, bugün üçüncü yılına girdi. Uluslararası toplumun ve Birleşmiş Milletler ’in tüm girişimlerine rağmen binlerce kişinin yaşamını yitirdiği kanlı savaş, durdurulamadı.

Son 24 saatte, BM’nin New York’taki genel merkez binasında düzenlenen toplantıların temel başlığı, ‘’iki yılı geride bırakan Ukrayna’daki savaş ve savaşın sonlandırılması’’ oldu. Önce BM Genel Kurulu sonra da BM Güvenlik Konseyi, çok sayıda dışişleri bakanının da katılımıyla toplandı.

‘’Ukrayna'da barış ve güvenliğin korunması’’ başlığıyla toplanan üst düzey BM Güvenlik Konseyi oturumunda konuşan Genel Sekreter Antonio Guterres, Ukrayna'daki savaşı Avrupa'nın kalbinde açılmış ve hala devam eden bir yara olarak değerlendirdi. Guterres, iki yıldır devam eden savaşı artık durdurmanın zamanı geldiğini ifade etti. Genel Sekreter, BM Şartı'na, uluslararası hukuka ve Genel Kurul kararlarına dayanan adil bir barışı kurmanın zamanının geldiğini kaydetti.

Guterres, BM Şartı uyarınca uluslararası anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümlenmesi gerektiğini, tüm üye ülkelerin başka bir ülkenin toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına yönelik tehdit veya güç kullanımından kaçınmasının bir zorunluluk olduğunu belirtti.

Guterres: ‘’Artık yeter’’

Guterres, binlerce Ukraynalı sivilin savaşta can verdiğini, yerlerinden edildiğini, acılar yaşadığını kaydederek “Savaş aynı zamanda Rus halkına da çok büyük zararlar veriyor. Binlerce Rus genç cephede ölüyor. Rus şehirlerine yapılan saldırılardan etkilenen siviller de acı çekiyor. Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bugüne kadar tam iki yıl boyunca savaştık, iki yıl acı çektik, iki yıl boyunca küresel gerilimleri artırdık ve küresel ilişkileri gerdik ancak artık yeter. BM Şartı’na bağlı kalınmalı. BM Şartı’na uymak ve saygı göstermek Ukrayna'nın uluslararası kabul görmüş sınırları içindeki egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi anlamına geliyor’’ dedi.

Francis: ‘’İki yıldır süren yıkıma karşı kör kalamayız’’


BM Genel Kurul Başkanı Dennis Francis, New York'taki Genel Kurul Salonu'nda, Ukrayna’daki savaşın ikinci yıldönümü için toplanan BM'nin 193 üye devletinin temsilcilerine hitap etti. Özel oturumda çok sayıda ülke söz alıp, genel kurula hitap etti.

BM Genel Kurul Başkanı Francis, iki yıldır süren yıkıma karşı kör olunamayacağını, Ukrayna halkının içinde bulunduğu kötü durumun görmezden gelinemeyeceğini, hiçbir gerekçesi olmayan bu anlamsız savaşın ikinci yıl dönümünde, Ukrayna halkıyla dayanışma içinde olmanın bir zorunluluk olduğunu kaydetti.

Francis, " Rusya'nın Ukrayna’yı işgali, 24 Şubat 2022'de başladı. O zamandan beri binlerce insan öldürüldü ve yaralandı, milyonlarcası yerinden edildi ve okullar, hastaneler ve sivil altyapılar çok büyük zararlar gördü. İki yıllık acı ve sıkıntı içinde olan Ukrayna'nın dirençli halkına, buradan güçlü bir dayanışma ve sarsılmaz destek mesajıyla çıkalım" dedi.

Ukrayna: ‘’Rusya BM Güvenlik Konseyi’ndeki koltuğunu bırakmalı’’

BM Güvenlik Konseyi’nde konuşan Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, Rusya’nın şimdiye kadar Ukrayna’ya yaptığı saldırılar ve Ukrayna halkına verdiği acıların cezasız kaldığını söyledi.

Kuleba, Rusya adının, saldırı, savaş suçları ve barbarlıkla eşanlamlı olduğunu ifade etti. Kuleba, Rusya’nın artık var olmayan Sovyetler Birliği'nin BM Güvenlik Konseyi’ndeki yerini işgal ettiğini, Rusya’nın Konsey'deki koltuğunu yasal olarak hiçbir zaman devretmediğini belirterek ‘’Rusya’nın çirkin yüzü sırf bu konseyde koltuğu olduğu için cezalandırılamıyor. Bu durum, küçük bir dolandırıcılığın nasıl küresel bir felakete yol açtığının tam bir örneği. Rusya'nın buradaki masada bulunmaya hiçbir yasal hakkı yok. Rusya’nın bu koltuğu bırakması için çabalarımızı sürdüreceğiz’’ dedi.

Rusya: ‘’Bu vekalet savaşını Ukrayna kaybediyor’’

Rusya BM Daimi Temsilci Vassily Nebenzia, iki yıldır süren savaşın asıl nedeninin NATO’nun genişleme isteği olduğunu, ayrıca batının Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelensky'e Rusya'yı yenebileceği fikrini açıkça aşıladığını söyledi.

Rus Temsilci Nebenzia, batılı ülkelerin Ukrayna’ya silah yığdığını ancak Ukrayna’nın Rusya’ya karşı başarısız olduğunu belirterek ‘’Bu vekalet savaşını, Ukrayna kaybediyor. Artık Ukrayna halkı, hükümetinin ne kadar etkisiz olduğunu, kendini yönetme bağımsızlığından ne kadar yoksun olduğunu giderek daha açık bir şekilde görüyor. Avrupa Birliği, ABD'nin uydusu haline geldi. Almanya, Rusya'ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle milyarlarca dolar zarara uğradı. Batı bloğu, komşusu olan Rusya ile ilişki kurmak yerine ABD ile hareket ederek kendi ayağına kurşun sıkıyor’’ dedi.

ABD: ‘’Bugün Rusya silahlarını bırakırsa savaş biter Ukrayna silahlarını bırakırsa Ukrayna biter”

ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, iki yıl önce aynı masa etrafında oturan Güvenlik Konsey üyelerinin, Ukrayna ve Rusya arasında o sıralarda yaşanan gerilimi azaltmak için diplomasi çağrısı yaparken Rusya Başkanı Vladimir Putin'in, diplomasi yerine açıkça savaşı seçtiğini hatırlattı.

Thomas-Greenfield, Putin'in iyi niyetli çabalara kulak asmadığını, dünyanın Rus vahşetine, Rus ikiyüzlülüğüne ve Rus zulmüne tanıklık etmeye devam ettiğini belirterek ‘’Rusya’nın acımasız saldırılarıyla bu anlamsız savaş, dünyadaki küresel gıda güvensizliğini daha da kötüleştirdi, küresel enerjiyi etkiledi, çevreye hesaplanamaz zararlar verdi. Küresel nükleer silahların yayılmasını çabalarını baltaladı. Böylesine bir zulüm, ölüm ve yıkım karşısında Ukrayna halkı etkili bir şekilde karşılık verdi. Ukrayna'ya, sadece barış için değil aynı zamanda BM Şartı'nın temel ilkelerine dayanan adil, kalıcı bir barış için de savaşmasına yardımcı olmak amacıyla daha fazla destek verilmeli. Bugün Rusya silahlarını bırakırsa savaş biter. Ukrayna silahlarını bırakırsa Ukrayna biter” dedi.

Birleşik Krallık: ‘’Hepimiz Putin'e karşı çıkmalıyız’’

Birleşik Krallık Dışişleri, Milletler Topluluğu ve Kalkınma İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı David Cameron, BM Güvenlik Konseyi’nin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bağımsız bir BM üyesi olan Ukrayna’yı işgal emrini vermesinden bu yana tam iki yıl sonra aynı günde toplandığını hatırlattı. İki yıldır devam eden savaşta yaşanan acılara vurgu yaptı.

Bakan Cameron, Rusya’nın, Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi olarak uluslararası barış ve güvenliği koruma sorumluluğunu yerine getirip getirmediğinin sorgulanması gerektiğini vurgulayarak "Putin'e sorum oldukça basit. Rusya, bu konseyin daimi üyesi olarak uluslararası barış ve güvenliği koruma sorumluluğunu nasıl yerine getiriyor. Gerçek olan şey, Putin toprakları ele geçirebileceğine, sınırları yeniden çizebileceğine, imparatorluğunu inşa etmek için güç uygulayabileceğine inanıyor. Putin bu kadar küstahça davranıp, uluslararası düzeni alt üst etmeye çalışıyor. İşte bu yüzden hepimiz Putin'e karşı çıkmalıyız, sadece Ukrayna'ya sempati duyduğumuz için değil, aynı zamanda Ukrayna'da yaptıkları dünyadaki herkese tehlikeli olduğu için" dedi.

Fransa: ‘’Rusya savaşı hemen bitirmeli’’

Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne, Rusya'nın on yıldır komşusunu işgal etmeye çalıştıktan sonra iki yıldır da haksız ve yasal olmayan saldırılarını sürdürdüğünü ifade etti.

Sejourne, Moskova'nın sürdürdüğü savaş için sahte bahaneler yarattığını, dezenformasyon propagandasını sürdürdüğünü belirterek ‘’Rusya'nın aksine Ukrayna barış istiyor. Ukrayna Cumhurbaşkano Volodimir Zelensky, bir yıl önce bir barış planı önerdi. Ukrayna, temel ilkeleri belirledi ve yalnızca Avrupa kıtasından değil, tüm kıtalardan çok sayıda ortakla görüşmelere başladı. Hiç kimse barışı Ukrayna halkından daha fazla istemiyor. Rusya bu savaşa son vermeli ve askerlerini hiçbir zaman kendisine ait olmayacak olan Ukrayna topraklarından çekmeli” diye konuştu.

Can Kamiloğlu