ABD Dışişleri’nde Gündem Türkiye: Ukrayna Arabuluculuğu Övüldü Suriye Uyarısı Yinelendi

WASHINGTON — 

ABD Dışişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bugün Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile yaptığı telefon görüşmelerini değerlendirdi. Bakanlık sözcüsü Ned Price, günlük basın brifinginde, Türkiye’nin yapıcı rolünü takdirle karşıladıklarını söyledi.

“Türkiye'nin bu barbarca savaştan çıkılması için oynadığı yapıcı rolü takdirle karşılıyoruz. Türkiye'nin Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne olan kararlı bağlılığını ve Ukrayna ile Rusya arasında diyaloğu teşvik etme çabalarını takdir ediyoruz’’ diyen Price, savaşın sona erdirilmesi için Erdoğan'ın ve dünyanın dört bir yanındaki diğer birçok liderin çağrılarına kulak vermesi gereken kişinin Putin olduğuna dikkat çekti.

Rusya’nın Ukrayna'da barışın önündeki tek engel olmaya devam ettiğini ve Putin’in defalarca gerçek bir diplomasi konusunda anlamlı bir niyeti olmadığını gösterdiğini söyleyen Price, “Türkiye bu konuda yapıcı bir oyuncu olmuştur. Yapıcı bir oyuncu olmuş ve diyaloğu, anlamlı diplomasiyi teşvik etmeye çalışmıştır’’ diye konuştu.

Erdoğan'ın bugün Putin ve Zelenski ile görüşmelerinden ayrı olarak, Türkiye’nin geçen yaz boyunca Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri ile Karadeniz tahıl koridoru anlaşması için çalışmasına da dikkat çeken ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “Türkiye'nin oynadığı rol olmasaydı, bu mekanizma yenilenmeyebilirdi. Sonuç olarak bu mekanizma, çoğu durumda dünyanın en muhtaç insanlarına tonlarca tahıl sağladı’’ dedi.

Bu çatışma boyunca Türkiye’nin Ukrayna ve Rusya ile olan ilişkilerinin yanısıra NATO üyesi olarak konumunu ve uluslararası toplumla olan ilişkilerini barış umutlarını arttırmak için kullanmaya çalıştığını vurgulayan Price, arabuluculuk girişimi için, “Nihayetinde bu Ankara'nın başarısızlığı değildir. Moskova'nın, Türkiye'nin ve daha geniş uluslararası toplumun çağrılarına kulak verme konusundaki isteksizliğidir’’ ifadesini kullandı.

Suriye rejimiyle ilişkileri normalleştirmeme çağrısı

ABD Dışişleri Bakanlığı’nın günlük basın brifinginde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, "Rusya-Türkiye-Suriye olarak savunma bakanlarımızın bir araya gelişleriyle bir süreç başlattık. Dışişleri bakanlarımızı üçlü olarak bir araya getireceğiz. Daha sonra da gelişmelere göre liderler olarak bir araya geleceğiz’’ açıklamasını da değerlendirdi.

Açıklamalardan haberdar olduklarını kaydeden Price, ABD’nin Esat rejimine karşı politikalarının değişmediğini yineledi.

Price, ’’Diğer ülkelerin Esat rejimiyle ilişkilerini normalleştirmesini desteklemiyoruz. Şam'daki bu rejimin, ortaklarımız ve dünyadaki diğer ülkelerle ilişkilerini normalleştirmeyi ya da geliştirmeyi hak edecek bir şey yaptığını görmedik. Suriye halkı yaklaşık 12 yıldır süren savaşın acısını çekmeye devam ederken, BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı doğrultusunda Suriye liderliğinde siyasi bir çözüme olan desteğimiz devam ediyor. Rejimle ilişki kuran herkes de bu ilişkinin Suriye halkına nasıl fayda sağladığını ve BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararının yerine getirilmesine nasıl katkıda bulunduğunu kendilerine sormalı’’ dedi.

Türkiye’nin talebi üzerine ülkenin İngilizce ismine düzenleme

Türkiye’nin İngilizce ismi ile ilgili yapılan yeni bir değişiklik ise brifingin açılışında konuşulan ilk konuydu.

Associated Press haber ajansı muhabirinin, bakanlık belgelerinde İngilizce “Turkey” yerine Türkçe kullanımıyla Türkiye yazılması ile ilgili değişikliğin ne zaman yapıldığıyla ilgili Price, “Bu sabah kesinleşti ve bu sabah uygulamaya konuldu. Türk Büyükelçiliği'nin iletişimlerimizde bu yazım şeklini kullanmamızı talep ettiğini teyit edebilirim’’ dedi.

Değişikliğin, ABD Coğrafi İsimler Kurulu tarafından onaylandığını vurgulayan Price, ‘’Bu bir süreç, elbette biz büyük bir kurumuz. İnternet sitemiz olsun, iletişimlerimiz olsun, Dışişleri Bakanlığı ile bağlantılı belgeler olsun, pek çok bileşeni var’’ diye konuştu. Ancak Price, Coğrafi İsimler Kurulu'nun İngilizce ülke ismi ‘’Turkey’’i, Amerikan halkı tarafından daha yaygın olarak anlaşıldığı için önceki yazım şekliyle muhafaza ettiğine dikkat çekti.

Price, “Bakanlık, kamu iletişimleri dahil resmi diplomatik ve ikili bağlamlarımızın çoğunda bugün gördüğünüz yazımı (Türkiye’yi) kullanacak; ancak daha geniş bir kamuoyu anlayışı olursa geleneksel isim de kullanılabilir’’ diye konuştu.

Price, Türkiye kullanımının haritaların ve bugüne kadarki tüm belgelerin değişeceği anlamına gelip gelmediği konusundaki ısrarlı sorular üzerine, “Bunun duruma bağlı olduğunu, çoğu resmi diplomatik ve ikili bağlamda revize edilmiş yazımı kullanacaklarını, ileride bunun üzerine çalışacaklarını” söyledi.

Price, bugünkü değişikliğin Dışişleri Bakanlığı’na özgü olduğunu belirtti; ancak diğer bakanlık ve kurumların bu yeni yazımı zaten benimsediklerine dikkat çekti.

Beyaz Saray ve Ulusal Güvenlik Konseyi, ‘’Türkiye’’ kelimesini ülke ismi olarak kullanmaya birkaç ay önce başlamıştı. Bu konuda ilk adım geçen Haziran ayında Birleşmiş Milletler’de atılmıştı.

Birleşmiş Milletler Türkiye'nin talebinin ardından yabancı dillerde "Turkey" olarak kullanılan ülke adını "Türkiye" olarak değiştirmişti.

Dilge Timoçin