Ukrayna’ya tam destek, Rusya’ya sert tepki

23-26 Mayıs 2025 tarihleri arasında NATO Parlamenter Asamblesi’nin bahar oturumu, ABD’nin Dayton kentinde düzenlendi. Almanya’yı temsilen Hessen Eyalet İçişleri Bakanı Roman Poseck Federal Konsey delegesi olarak toplantıya katıldı. Oturumda yaklaşan Lahey NATO Zirvesi ve Ukrayna’ya yönelik desteği içeren iki önemli bildiri kabul edildi.

Roman Poseck yaptığı değerlendirmede, “NATO, 75 yılı aşkın süredir güçlü ve canlı bir savunma ittifakı olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Güncel ve gelecekteki jeopolitik meydan okumalar karşısında hazırlıklıyız,” dedi. Poseck, asamblede transatlantik iş birliğinin önemi ile Ukrayna’ya süregelen desteğin altının çizildiğini, savunma harcamalarındaki artışların ve gelecekte yapılacak büyük yatırımların memnuniyetle karşılandığını vurguladı. Almanya’nın savunma bütçesini artırma yönündeki kararlılığı da bildirilerde açıkça belirtildi.

Toplantı kapsamında, NATO üyeleri Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne verdikleri desteği bir kez daha teyit etti. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırıları ise sert biçimde kınandı.

Weimar Üçgeni’nden ortak açıklama

Toplantı çerçevesinde, Almanya, Fransa ve Polonya’nın parlamenter heyet başkanları, “Weimar Üçgeni” olarak bilinen üçlü ittifak adına ortak bir açıklama yayımladı. Bu açıklamada, Ukrayna’ya destek net bir biçimde teyit edilirken, Rusya’nın NATO ülkeleri için halen en büyük ve doğrudan tehdit oluşturduğu ifade edildi. Avrupa güvenlik mimarisine yönelik sistematik saldırıların sürdüğü belirtilen metinde, savunma harcamalarının GSYH’nin %2’sinin üzerine çıkarılması ve NATO’nun mevcut savunma planları için gerekli askerî kapasite, kaynak ve altyapının sağlanması gerektiği vurgulandı. Ayrıca, hibrit tehditler ve dezenformasyonla mücadele için NATO içinde iş birliğinin güçlendirilmesi çağrısı yapıldı.

Ukrayna ile dayanışma mesajları

Toplantı marjında, Alman heyeti Ukrayna delegasyonu ile de bir araya geldi. Görüşmede Almanya’nın Ukrayna’ya yönelik güçlü desteği yinelendi. Aynı mesaj, Fransa, İngiltere, Polonya ve Kanada delegasyonlarıyla yapılan görüşmelerde de tekrarlandı.

ABD’nin NATO’ya yaklaşımı ve Trump dönemi etkisi

Bahar oturumunun ilgiyle takip edilen başlıklarından biri, Başkan Donald Trump’ın yeniden göreve başlamasından yaklaşık altı ay sonra ABD’li temsilcilerle yapılan görüşmelerdi. Roman Poseck, “ABD, NATO’ya ve güçlü Amerikan katılımına açık bir şekilde bağlılığını ifade etti,” dedi. Ancak Poseck, ABD’nin artık değer temelli bir dış politika izlemekten uzaklaşıp ulusal çıkarlara odaklandığını belirtti. “ABD temsilcilerinden demokrasinin ve özgürlüğün temsil ettiği ortak değerlere dair daha net bir bağlılık beklerdim,” diyen Poseck, buna rağmen ABD ile yakın iş birliğinin gelecekte de Avrupa’nın çıkarına olduğunu vurguladı.

Dayton Anlaşması’nın 30. yılı: Barış için hatırlatma

Toplantı, Bosna-Hersek’teki savaşı sonlandıran Dayton Barış Anlaşması’nın imzalanmasının 30. yıldönümüne denk geldi. Bu kapsamda, Ukrayna’daki savaşın çözümü için barışçıl yolların aranması gerektiğine dair paneller düzenlendi. Balkan ülkelerinden temsilciler, aralarında Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenković ve Arnavutluk Cumhurbaşkanı Bajram Begaj’ın da bulunduğu isimlerle, bölgelerinde barışı korumaya yönelik çabalarını aktardı.

NATO Parlamenter Asamblesi hakkında

1955 yılından bu yana faaliyet gösteren NATO Parlamenter Asamblesi (NATO PA), NATO’ya üye 32 ülkenin toplam 281 parlamenterini bir araya getirerek güvenlik ve savunma politikalarını ele alıyor. Yılda iki kez toplanan asamble, bir sonraki toplantısını Ekim 2025’te Slovenya’nın Ljubljana kentinde gerçekleştirecek.