Avrupa Merkez Bankası FED’den erken davranarak faiz oranlarını indirmek için ilk adımı attı

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Perşembe günü temel faiz oranını çeyrek puan düşürdü. Böylelikle ECB, dünya genelinde merkez bankalarının borçlanma maliyetlerini düşürmeye yönelmeye başladığı dönemde ABD Merkez Bankası'nın (FED) önüne geçti. Bu adım, konut satın almak isteyenler, tasarruf sahipleri ve yatırımcılar için geniş kapsamlı sonuçları olan bir değişimin işareti olabilir.

ECB, bankanın 26 üyeli faiz belirleme konseyinin Frankfurt'ta yaptığı toplantıda gösterge faiz oranını rekor seviye olan yüzde 4'ten yüzde 3,75'e indirdi.

ECB yaptığı açıklamada, “fiyat baskılarının zayıfladığını ve enflasyon beklentilerinin azaldığını” ve bunun da kredileri gevşetmeye başlamasına izin verdiğini söyledi.

Bununla birlikte ECB, “ücret artışının yüksek olduğu ve enflasyonun gelecek yıl da hedefin üzerinde kalacağı” uyarısında bulundu. Banka, ne kadar miktarda ya da hangi hızda faiz kesintisine gideceğine dair bir sinyal vermekten kaçındı ve bunu her toplantıda ayrı ayrı ele alarak karar vereceğini söyledi.

İLGİLİ HABERLER

Almanya’da yıllık enflasyon Nisan'da da değişmedi: Yüzde 2,2

Analistler, Perşembe günü yapılan çeyrek puanlık indirimin, bir dizi hızlı yeni faiz indirimlerinin öncüsü olmayacağı görüşünde. Bunun nedeni, ECB’nin ekonomiye yardımcı olmak için kredileri gevşetirken enflasyonun kontrol altında olduğundan emin olmak için beklemek istemesi.

Mayıs ayında yıllık yüzde 2,6 olarak gerçekleşen enflasyon, Ekim 2022'deki yüzde 10,6'lık zirve seviyesinden oldukça düşük olsa da, düşüş son aylarda yavaşladı. Hatta enflasyon Nisan ayındaki yüzde 2,4'ten hafif bir artış gösterdi. Tıbbi bakım ve saç kesiminden otel, restoran ve konser biletlerine kadar her şeyi içeren geniş bir kategori olan hizmet sektörlerinde enflasyon yüzde 4,1 ile yüksek seyretmeye devam ediyor.

FED, Mart 2022’den itibaren faizleri arttırarak kredilerde sıkılaştırma sürecinde başı çekmişti. Faiz arttırımı süreci konut kredisi (mortgage) maliyetlerinin yükselmesine, ancak mevduat sertifikalarında veya para piyasası fonlarında parası olan tasarruf sahiplerinin getirilerinin de artmasına yol açmıştı. ECB ise faiz arttırımı uygulamasına FED’den 4 ay sonra başlamıştı.

Dünyanın dört bir yanındaki büyük merkez bankaları faiz oranlarını düşürme eğiliminde. İsveç, İsviçre, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti dahil daha küçük ekonomilerdeki merkez bankaları şimdiden faiz oranlarını düşürdü.

20 Haziran'da toplanması planlanan İngiltere Merkez Bankası yönetim kurulunun faiz oranını yüzde 5,25'ten düşürüp düşürmeyeceği belli değil. Dünyanın büyük ekonomileri arasında farklı olan Japonya, sıfırın altındaki faiz oranları ve düşük enflasyonla geçen yılların ardından faiz oranlarını artırmaya başladı.

ECB'nin faiz oranlarını yükseltmesi, Euro Bölgesi'ndeki konut fiyatlarında dokuz yıldır devam eden yükselişi durdurmuş ve borçlanma maliyetlerine karşı son derece hassas olan inşaat faaliyetlerine darbe vurmuştu. Yüksek oranlar aynı zamanda yenilenebilir enerji üretimi için ön maliyetleri de arttırarak, yüksek oranların Avrupa'nın 2015 Paris İklim Anlaşmaları kapsamında fosil yakıtlardan uzaklaşmasını yavaşlatabileceği korkusunu arttırmıştı.

Avrupa'daki enflasyon artışı, Rusya'nın kıtaya doğal gaz sevkiyatının çoğunu kesmesi ve küresel ekonomi COVID-19 salgınından toparlanırken hammadde ve parça tedarikinde yaşanan tıkanıklıklar nedeniyle ortaya çıkmıştı.

Rusya'nın doğalgazı kesmesinden ilk ve en çok etkilenen bölge Euro Bölgesi olsa da, enerji fiyatlarındaki artış büyük ölçüde yatışmış ve enflasyon Ekim 2022'deki yüzde 10,6'lık zirve seviyesinden Mayıs ayında yüzde 2,6'ya gerileyerek ECB'nin yüzde 2'lik hedefine yaklaşmıştı.

Dünyanın hakim para birimine sahip merkez bankası olarak FED'in attığı adımlar, çok geniş bir alana yayılıyor. Ancak ECB Başkanı Christine Lagarde “Biz verilere bağlıyız, FED'e bağlı değiliz” dese de ECB yetkilileri, ABD'nin yanı sıra Japonya ve Çin dahil Avrupa dışındaki ekonomik koşulları da dikkate alıyor.

Avrupa ve ABD arasındaki faiz farkının açılması, daha yüksek getiri arayışıyla daha fazla yatırım parasını Euro bölgesinden çıkarıp dolar varlıklarına çekerek Euro'yu dolar karşısında zayıflatabilir. Bu da ithalatı daha pahalı hale getirerek ECB'nin enflasyonla mücadelesine zarar verebilir.

FED, enflasyonun Rus enerji şokundan çok hükümetin pandemiden kurtulma harcamalarından kaynaklandığı ve daha güçlü büyümenin enflasyonu körüklediği çok farklı bir ekonomiyle karşı karşıya. ABD tüketici fiyat endeksi yıllık yüzde 3,4 ile FED'in hedefi olan yüzde 2'nin bir hayli uzağında.

FED Başkanı Jerome Powell, bankanın bu yıl faiz oranlarını mevcut gösterge seviyesi olan yüzde 5,25-yüzde 5,5'ten düşürmeyi hedeflediğini, ancak FED'in 11-12 Haziran'daki bir sonraki politika toplantısında herhangi bir değişiklik beklenmediğini söyledi. ABD'de enflasyonun yavaş yavaş düşmesiyle birlikte ekonomistler ve yatırımcılar artık bu yıl yalnızca bir ya da iki faiz indirimi bekliyor.