"Fridays for Future" 5 yaşında: İklim hareketi bölünüyor mu?

BERLİN - İsveç’li iklim aktivisti Greta Thunberg’in başlattığı "Fridays for Future" (Gelecek için Cumalar) hareketi tam beş yıldır dünya çapında düzenlediği eylemlerle gündemi belirliyor.

Çıkış hedefi iklim değişikliğine karşı mücadele edebilecek siyasi mekanizmaları harekete geçirmek, sera gazı emisyon azaltım kapasitesinin azaltılması konusunda baskı altında tutmak ve gelecek nesillere daha yaşanır bir dünya için daha duyarlı davranmaya yönlendirmek olan hareket, bugün de pek çok ülkede çevreye yatırım, sosyal güvenlik ve iklim adaleti için sokaklara çıktı.

Almanya çapında 250 kentte eylemler gerçekleşti, başkent Berlin’deki gösteriye 10 bin öğrenci katıldı. Eylemler için yapılan çağrıda, son haftalarda Yunanistan ve Libya’da yaşanan sel felaketlerinin iklim krizinin insanlığın geleceğini tehdit eden bir boyut aldığını kanıtladığı belirtildi.

"İklim için okul grevi"

"Fridays for Future" adlı girişim, Greta Thunberg'in "İklim için okul grevi" sloganıyla başlattığı uluslararası bir hareket.

Thunberg, Ağustos 2018'de, her Cuma okula gitmek yerine İsveç Parlamentosu'nun önünde eylem yapacağını açıklayarak, hükümeti iklimlerin korunması konusunda daha etkin bir tutum izlemesini talep etmiş ve söz konusu hareketin öncüsü olmuştu.

2018 yılı Aralık ayında Birleşmiş Milletler’in 24. İklim Zirvesi’ne, 2019 Ocak ayında da Davos Dünya Ekonomi Forumu’na katılan Thunberg, başlattığı hareketin dünya çapında tanınmasına neden olan konuşmalar yaptı.

Almanya'da da Eylül 2018'den beri Cuma günleri iklimlerin korunması talebiyle öğrenciler ve çevre aktivistleri kısmen on binlerin katılımıyla gösteri düzenliyor. İklim aktivistlerinin 2021 yılında federal seçimlerden iki gün önce ülkenin 470’ten fazla noktasında düzenledikleri mitinglere 620 binden fazla kişi katıldı.

Alman aktivistler sera gazı salınımının azaltılması için ulusal ve uluslararası bağlayıcı düzenlemeler getirilmesini, fosil yakıtların kullanımdan kaldırılmasını hızlandırmak üzere federal hükümetten 100 milyar Euro’luk özel bir fon ve 2034'e kadar da yüzde yüz oranında yenilenebilir enerjiye geçilmesini talep ediyor.

İklim önlemlerine savaş engeli

Çevre ve iklim tartışmaları "Fridays for Future" eylemlerine paralel son yıllarda Almanya’da siyasette de en belirleyici konulardan biri oldu.

Sosyal Demokrat Parti, Yeşiller Partisi ve Hür Demokrat Parti'nin oluşturduğu yeni koalisyon hükümetinin anlaşmasının en önemli kısmını, iklim değişikliği ile mücadele konusunda atılacak adımlar oluşturdu.

Üç parti kömür tüketimini aşamalı olarak azaltarak, 2030 yılı itibarıyla sıfırlamayı hedeflediğini duyururken, rüzgar enerjisini yüzde 2 oranına çıkarmayı, ayrıca hidrojene dayalı enerji üretimine de odaklanmayı amaçladığı açıkladı.

Almanya'nın 2030 itibarıyla toplam elektrik tüketiminin yüzde 80'inin yenilenebilir enerjiden elde edilmesi de hedeflere eklendi. Ancak Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı ile başlayan savaş ve tetiklediği enerji krizi bu hedeflerin gerçekleştirilmesi konusunda yeni engeller çıkardı.

İLGİLİ HABERLER

“Dünya iklimle mücadele konusunda hedefleri yakalamada başarısız oluyor”

İklim hareketi bölünüyor mu?

Bu arada "Gelecek için Cumalar" hareketi, bazı iklim aktivistlerinin radikalleşen eylemleri nedeniyle bölünmenin eşiğine geldi.

Kendilerini "Letzte generation (Son nesil)" olarak niteleyen iklim aktivistleri, Thunberg'in belirlediği sokaklarda barışçı eylemler yerine, kendilerini caddelere, otoyollara, havalimanlarında pistlere ve müzelere yapıştırma yöntemini seçti.

Başta başkent Berlin olmak üzere eylemleriyle trafiği altüst eden grubun, ilk yardım araçlarının geçişlerini engellemesi ve başkalarının yaşamlarını tehlikeye sokmaları büyük tepkiye neden oldu.

"Fridays for Future" hareketinin sözcüleri, caddelerin ortasında yere yatarak ellerini tutkalla yapıştıran eylemcilerin halkın haklı tepkisine neden olduğunu ve kendilerinden uzaklaştırdığını öne sürerken, ayrıca bu eylemlerin iklim ve çevre aktivistlerinin kriminalize edilmesine de yol açtığını da belirtiyorlar.

Bugün açıklanan ve Alman televizyon kanalı ZDF tarafından yaptırılan bir ankete göre, Almanlar'ın yüzde 65’i yani çoğunluğu iklim eylemlerine destek veriyor.

Bu eylemlerin iklimin korunması için gerekli siyasi değişikliğe yol açacağına inananların oranı ise sadece yüzde 16. Halkın yüzde 59’u iklim krizinin eylemlerle engellenemeyeceği görüşünde.

Cem Dalaman