İhracatta Rekor İthalatta Tarihi Zirve

Türkiye’nin 2022 yılı dış ticaret verileri bugün Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) İstanbul’da düzenlediği toplantıda açıklandı.

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in de katıldığı toplantıda konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin 2022 yılında ihracatta Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdığını söylerken ithalatta ise 100 yılın en yüksek miktarına ulaşıldığını ve dış ticaret açığının tüm zamanların en yükseğine çıktığını belirtmedi.

21 yıl önce 36 milyar dolar devraldıkları ihracatı tam yedi kat arttırdıklarını vurgulayan Erdoğan, “Tüm dünyayı derinden etkileyen COVID-19 salgını, küresel tedarik zincirlerindeki aksamalar, Rusya-Ukrayna savaşı, ham madde ve enerji krizi gibi sıkıntılar ekonomimizin ve ihracatımızın hızını kesemedi.

Ülkemizin küresel ihracattan aldığı pay ilk kez yüzde 1'in üzerine çıktı. Küresel olumsuzluklara rağmen 2022 ihracatımız geçen yıla göre yüzde 12,9 oranında artışla 254,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam Cumhuriyet tarihimizin rekorudur. Bundan sonraki hedefimiz Türkiye’nin dünyanın en çok ihracat yapan ilk 10 ülkesi arasındaki yerini almasını sağlamaktır. Bu hedefe kadar çalışmayı sürdüreceğiz” dedi.

Erdoğan’dan “Ey gayrı milliler” çıkışı

Türkiye’nin Avrupa Birliği'ne olan ihracatının yüzde 12 arttığının ve AB ülkelerine yüzde 10 dış ticaret fazlası verdiğinin altını çizen Erdoğan, dışsatımın Yakındoğu ve Ortadoğu ülkelerine yüzde 19,3, Kuzey Amerika ülkelerine yüzde 17,1, AB dışı Avrupa ülkelerine yüzde 16, Kuzey Afrika bölgesine yüzde 9,8 oranında arttığının dile getirdi.

Konuşmasında hükümete yönelik eleştirilerde bulunanları “gayrı milliler” olarak tanımlayan Cumhurbaşkanı, “Ey gayrı milliler, burayı iyi dinleyin; milli paramızla ihracat yaptığımız ülke ve bölge sayısı 197’yi buldu. Türk Lirası'yla gerçekleşen dış ticaret hacmimiz de yaklaşık 350 milyar liraya ulaştı. Hizmet ticaretinde de dünyadaki konumumuzu geliştiriyoruz. Hizmet ihracatımızı yılın ilk on ayında 76,4 milyar dolara yükselttik. Bunun cari açığın azaltılmasına 50 milyar dolar katkı sağlamasını bekliyoruz” dedi.

Ticaret Bakanlığı: “İhracatın ithalatı karşılama oranı 7,7 puan düştü”

Erdoğan konuşmasında ithalattaki artıştan bahsetmezken aynı dakikalarda Ticaret Bakanlığı internet sitesine koyduğu verilerde ithalatın da Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesine çıktığını ortaya koydu.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, “2022 yılı Ocak-Aralık döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre, ihracat yüze 12,9 oranında artışla 254 milyar 210 milyon dolar, ithalat yüzde 34,3 oranında artışla 364 milyar 395 milyon dolar olarak gerçekleşti” denirken ihracatın ithalatı karşılama oranın da 7,7 puan azalarak yüzde 68,8’e düştüğü belirtildi.

Ticaret Bakanı: “İthalattaki artış büyük oranda küresel enerji fiyatlarından kaynaklanmaktadır”

Bakanlık bu açıklamayı yaparken TİM toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan önce kürsüye çıkan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, ithalat verilerini açıklamazken artışın enerji ve emtia fiyatlarındaki artıştan kaynaklandığını ifade etti.

Ticaret Bakanı, “2022 yılında emtia fiyatlarında rekor seviyelere ulaştığına hepimiz şahit olduk. Enerji fiyatları iki yıl önceye göre yüzde 200 artmış durumda. Enerji ve emtia fiyatlarında yaşanan sert artış ithalat faturamıza ve dış ticaret dengemize olumsuz yansımayı sürdürmüştü. Burada altını çizerek bir kez daha söylemeliyim ki ithalattaki artış büyük oranda küresel enerji fiyatlarından kaynaklanmaktadır. Öte yandan son dönemde altın ithalatındaki artış da ithalat artışında etkili olmaktadır” dedi.

Nebati: “Bundan sonraki hedefimiz dünyanın ilk 10 ihracatçısı arasında yer almaktır”

Toplantıda bulunan ancak konuşma yapmayan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada ithalattaki artıştan söz etmeyerek ihracattaki artışın Orta Vadeli Program’la uyumlu olduğuna dikkat çekti.

Nebati, “2022 yılının her ayında ihracat rekorları kırarak yıl genelinde Orta Vadeli Program tahminiyle uyumlu şekilde 254,2 milyar dolar ihracat gerçekleştirdik. Bundan sonraki hedefimiz dünyanın ilk 10 ihracatçısı arasında yer almaktır. 2023 yılında da daha fazla yatırımla, istihdamla, üretimle ve ihracatla büyümeye; vatandaş odaklı yaklaşımımızla ülkemizi kalkındırmaya devam edeceğiz” dedi

2020 yılında yapılan indirim ihracatçıya yetmedi; TİM Başkanı: “Elektrik ve doğalgaz fiyatında bir bu kadar daha indirim bekliyoruz”

Toplantıyı düzenleyen Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin başkanı Mustafa Gültepe ise 2022 yılında dünyada Türk ürünü ile tanışmayan tek ülke bile kalmadığını söyledikten sonra ihracatçıların 2023 yılı taleplerini dile getirdi.

Gültepe, “Sanayide kullanılan elektrik ve doğalgaz fiyatında yapılan indirimler yeni yıla başlarken hepimiz için büyük moral oldu. İhracat ailemiz adına size şükranlarımızı sunuyorum. Ancak rekabet gücümüzü koruyabilmemiz için zatıalinizden bir bu kadar daha indirim bekliyoruz. İhracatta büyük hedeflerimizi gerçekleştirebilmemiz için üretim kapasitemizi arttırmak, teknolojik alt yapımızı yenilemek durumundayız. Dolayısıyla Merkez Bankası ve Eximbank’ın bu süreçte uzun vadeli finansman kredileriyle ihracatçılarımıza daha çok katkı vermesi gerektiğini düşünüyoruz. Yeşil dönüşüm ve dijitalleşmeyle ilgili bütün yatırımların bölge ayrımı gözetilmeksizin destek kapsamına alınmasını bekliyoruz” diye konuştu.

• Hilmi Hacaloğlu