Çetin Mert’in Ölümü
Çetin Mert’in Ölümü: Berlin Duvarı’nın Vicdanlarda Açtığı En Derin Yaralardan Biri
Medya.Berlin
Berlin – 30 Mayıs 1975
Berlin Duvarı’nın gölgesinde büyüyen iki şehir, o gün bir çocuğun hayatı üzerinden bir kez daha bölünmüşlüğün ne demek olduğunu acı bir şekilde gördü. Henüz beş yaşındaki Çetin Mert, doğum günü olan 30 Mayıs 1975’te ailesiyle birlikte Batı Berlin’in Kreuzberg semtinde Spree Nehri kıyısındaydı. Oyun oynarken ayağı kayarak suya düştü. Ancak nehirdeki su hattı, Batı ve Doğu Berlin arasındaki sınır çizgisini oluşturuyordu.
Dakikalar, Hayat ile Ölüm Arasında Geçti
Batı Berlinli kurtarma ekipleri, nehrin bu bölgesinin DDR (Doğu Almanya) sınırları içinde sayılması nedeniyle izinsiz geçemedi. Uluslararası sınır ihlali sayılabilecek bu hareket, Soğuk Savaş döneminin gergin kuralları gereği diplomatik krize yol açabilirdi. Karşı kıyıda bulunan DDR sınır askerleri ise olay yerinde olmasına rağmen müdahalede gecikti. Bu gecikme, Çetin’in hayatına mal oldu.
Olayın Ardından Gelen Tepkiler
Çocuğun cansız bedeni sudan çıkarıldığında, Berlin ikiye bölünmüştü ama bu kez beton bloklardan değil, vicdanlarda yükselen bir duvardan bahsediliyordu. Olay, Batı Berlin’de ve uluslararası basında büyük yankı uyandırdı. Gazeteler, “Sınır Kanunları Bir Çocuğun Hayatına Mal Oldu” başlıkları attı.
Batı Berlin Senatosu, olayı “insanlık dramı” olarak nitelendirirken, insan hakları örgütleri, DDR yönetimini “insani yardım yükümlülüklerini yerine getirmemekle” suçladı. DDR yetkilileri ise resmi bir özür dilemekten kaçındı ve olayı “talihsiz bir kaza” olarak tanımladı.
Berlin Duvarı Tartışmalarını Alevlendiren Trajedi
Çetin Mert’in ölümü, Berlin Duvarı’nın sadece siyasal bir engel olmadığını, aynı zamanda sıradan insanların hayatına doğrudan kasteden bir mekanizma olduğunu dünya kamuoyuna hatırlattı. Bu olay, 1980’li yıllarda artacak olan “Duvarın Yıkılması” çağrılarının sembolik dönüm noktalarından biri olarak anıldı.
Bugün Hâlâ Hafızalarda
Çetin Mert’in adı, Berlin Duvarı anma törenlerinde, özellikle Spree Nehri kıyısındaki çocuk kurbanların hatırlandığı etkinliklerde sıklıkla geçiyor. 2025 yılında Berlin Eyalet Başbakanı Kai Wegner, Mert’in ölümünü “Duvarın iki yakasında da yaşanan acıların sembolü” olarak tanımladı ve “Unutmayacağız” dedi.
