Daha ortada yok ama olasılığı tartışma konusu: Gizemli hastalık X
Dünya Ekonomik Forumu'nun geçen hafta hakkında konuşmak için toplandığı X hastalığı kısa sürede sosyal medyada en çok konuşulan konular arasına girdi
VOA TÜRKÇE
Dünya Ekonomik Forumu'nun geçen hafta hakkında konuşmak için toplandığı X hastalığı kısa sürede sosyal medyada en çok konuşulan konular arasına girdi.
Özellikle bazı uzmanlar gizemli X hastalığının COVID-19'dan 20 kat daha öldürücü olabileceğini söyleyince daha da dikkat çekti.
Ancak X hastalığı dünyada bilinen hastalıklar arasında değil, sadece bir varsayım.
X hastalığı bir gün salgın veya pandemiye neden olabilecek "varsayımsal" bir patojene deniyor.
Dünya Sağlık Örgütü'nden (WHO) yapılan açıklamada da Dünya Ekonomik Forumu kapsamında düzenlenen ve ilgi çeken panelin içeriği şu sözlerle özetlendi:
"X hastalığına hazırlık panelinde katılımcılar sağlık sistemlerinin gelecekteki salgınlara ve diğer krizlere nasıl hazırlanacağını tartıştı."
"Gelecekte ciddi bir salgına yol açabilecek bilinmeyen bir patojen"
Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, panelde X hastalığı teriminin "bilinmeyen bir hastalık" yerine kullanıldığını söyledi ve COVID-19'un bile ilk X hastalığı olarak kabul edilebileceğini belirtti ve tekrar ortaya çıkabileceğine dikkat çekti.
Dünya Sağlık Örgütü "X hastalığı" terimini ilk kez 2018'de kamu sağlığını tehdit edebilecek hastalıklar listesinde kullandı.
2022'de de WHO, 300 bilim insanından 25 virüs ve bakteri ailesini incelemesini ve daha fazla incelenmesi gereken patojenlerin bir listesini oluşturmasını istedi.
Bu listede X hastalığı da yer aldı. X hastalığının listedeki tanımı da, "gelecekte ciddi bir salgına yol açabilecek bilinmeyen bir patojen" şeklindeydi.
Bilinmeyen bu hastalık nasıl ortaya çıkabilir?
X hastalığının; yani şu an bilinmeyen ancak gelecekte COVID-19 gibi salgına neden olabilecek bir hastalığın nasıl ortaya çıkacağı da tartışma konusu.
Uzmanların çeşitli görüşleri var. Örneğin Johns Hopkins Sağlık Güvenliği Merkezi'nden akademisyen Amesh Adalja, CBS News'e verdiği demeçte X hastalığının ortaya çıkabilme biçimlerini şöyle özetledi:
- Bir solunum yolu hastalığı olarak.
- Halihazırda hayvanlar arasında dolaşımda ancak henüz insanlara geçmemiş bir hastalık olarak.
- COVID-19 gibi yarasalarda, kuş gribi gibi kuşlarda ya da domuz gibi başka bir hayvan türünde.
WHO Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus panelde, X hastalığına hazırlanmak için sağlık hizmetlerini güçlendirmenin yanısıra ilaçları ve diğer araçları test etmek için araştırma ve geliştirme yapmanın önemine dikkat çekti.
