Paris'te Yılın Sergisi: "Ramses ve Firavunların Altınları"

PARİS — 

Fransa'nın başkenti Paris'te adeta "Ramses fırtınası" esiyor. Mısır tarihinin en uzun süre tahtta kalan, efsane firavunu 2. Ramses'in tabutunun da bulunduğu "Ramses ve Firavunların Altınları" sergisi, Paris'i hareketlendirdi.

Ramses'in ilk kez Mısır dışına çıkarılan ve yalnızca Paris'te görülebilecek tabutu ve paha biçilmeyen tarihi eserlerin de bulunduğu, 180 parçadan oluşan sergi, daha açılmadan rezervasyon rekoru kırdı.

Paris'in büyük sergi salonlarından La Villette'in Grande Halle'ünde, 7 Nisan'da başlayan sergi, pek çok ilke imza atıyor. Geç bulunan mezarı ile tüm dünyada heyecan yaratan Tutankhamon'a adanan ve 1,4 milyon kişinin gezdiği, 2019'daki serginin ardından, Avrupa'da ilk kez "Ramses sergisi" kapılarını ziyaretçilere açtı.

Bundan yaklaşık 3 bin yıl önce Mısır'ı yöneten Firavun 2. Ramses'in tabutu, Paris'te, halen yaşamakta olan bir kral gibi karşılandı. Fransa Kültür Bakanı Rima Abdul Malak, Bourget Askeri Havaa

lanı'na, eskortlar ve büyük güvenlik önlemleri içinde inen Ramses'i bizzat karşıladı.

Daha önce Amerika'da sergilenen, Paris'ten sonra da Sydney'e gidecek olan Ramses sergisinde 2. Ramses'in tabutunun yanısıra, dünyada ve Fransa'da daha önce hiç görülmeyen paha biçilmeyen, 180 parça heykel ve eşya da sergileniyor.

Fransız bilim adamlarına teşekkür

Mısır Hükümeti'nin bu prestij sergi için Avrupa'da Paris'i seçmesinin ve ilk kez Ramses'in mezarının Mısır dışına çıkmasına izin vermesinin, sergi kadar ilginç bir hikayesi var.

Ramses'in mumyasına 1976 yılında bir çeşit mantar bulaşıyor. Mumya üzerindeki enfeksiyon büyüdükçe, Mısırlı bilim adamlarının mumyanın kurtarılması konusundaki umudu azalıyor. Bunun üzerine Fransız bilim adamları devreye girerek mumyayı kurtaracak tekniklere sahip olduklarını, ancak Mumya'nın Fransa'ya getirilmesi gerektiğini açıklıyorlar.

Uzun diplomatik görüşmelerin ardından Ramses, "uçağa konularak" yoğun güvenlik önlemleri eşliğinde Fransa'ya getiriliyor ve Fransız bilim adamları tarafından kurtarılıyor. Başka bir deyişle II. Ramses'in mumyası, Fransız bilim insanlarının çalışmaları sayesinde küflenmekten kurtuluyor.

Bu başarının ardından iki ülke arasındaki kültürel ilişkiler güçlenirken, bu jeste karşılık vermek isteyen Mısır hükümeti, yine kültür ve dışişleri bakanlıklarının uzun mesaisinin ardından, Ramses sergisinin dünya turu için Avrupa'da Paris kentini seçiyor. Bu yıl Ramses'in mumyası çok kırılgan olduğu için Mısır'da kalıyor ancak tabutu ve paha biçilmez değerdeki eşyaları uçakla Paris yolunu tutuyor.

Etkinliğin bilimsel danışmanı Mısır uzmanı Benedicte Lhoyer, "Paris, Fransa ile Mısır arasındaki benzeri görülmemiş işbirliği sayesinde, Avrupa'da bu sergiye ev sahipliği yapan tek şehir olacak. Tabutu da tüm dünyada ilk ve tek olarak Paris'te sergilenecek. Bu çok olağanüstü, ender ve inanılmaz" dedi.
Daha sergi başlamadan 140 bin rezervasyon

Organizatörler, şimdiden, Ramses sergisinin Tutankhamon'a adanan sergi gibi büyük bir başarı göstereceğinden emin olduklarını açıklıyor. Sergi daha kapılarını ziyaretçilere açmadan, internet üzerinden yapılan ön satışlar da bu tahmini doğruluyor.

Sergi'nin VOA Türkçe'nin de bulunduğu basın tanıtımında organizatörler, daha sergi açılmadan 145 binden fazla bilet satıldığını açıkladı. Sergiyi düzenleyen Dünya Mirası Sergileri (World Heritage Exhibitions) Başkanı John Norman, "Ramses sergisi için 145 binden fazla bilet sattık ki bu, Tutankhamon'un ön satışlarından (yaklaşık 120 bin) daha yüksek bir rakam. Bunda, Ramses'in tabutunun yalnızca Paris'te sergilenecek olmasının büyük etkisi var" dedi.

Sergi, üç bin yılı aşkın bir tarihe yapılan yolculuk

Son derece dikkatle ve büyük masraf ve deneyimle hazırlanan sergi, adeta 3 bin yılı aşkın bir tarihe yolculuk hissi veriyor. Sergide en çok Ramses'in tabutu dikkat çekse de, bugüne kadar Mısır'dan dışarı çıkarılmamış önemli parçaların olması da sanat tarihçilerin ve sanat uzmanlarının büyük ilgisini çekiyor.

Teorik olarak Mısır'dan çıkmaması gereken Sedir ağacından yapılan tahta tabut, Ramses'in mezarı yağmalandıktan sonra kullanılan Sedir ağacından yapılan bir tabut. Yaklaşık 2 bin 800 yıldır Ramses'in mumyası bu tabutta kalıyor.

Sergide ayrıca, döneminde ihtişamlı birçok saray ve tapınak inşa eden Ramses'in gözde eşi Nefertari için yaptırdığı ünlü Abu Simbel Sarayı'ndan da parçalar var. Ayrıca Sarayın orijinal halinin 3D gözlüklerle ziyaret edilebildiği bir oda da mevcut.

Firavunların varlıklı yaşamını gösteren, taçlar, kilolarca altından eşyalar, takılar ve semboller de serginin önemli parçaları arasında yer alıyor.
Hititler ile Mısır arasında Mezapotamya'da M.Ö 1274'te yapılan tarihi Kadeş Savaşı'nı canlandıran bir video filmi de bu 3 bin yıl öncesine çıkılan yolculuğu daha gerçekçi kılıyor. (Kadeş Anlaşması'nın kil üzerine Hitit dilinde yazılmış bir örneği İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde bulunuyor.)

Ramses'in tabutunun bulunduğu son odada ise, bir duvarı kaplayan dev bir ekran üzerinden, yine teknolojinin yardımıyla, mumyasından hareketle, Ramses'in gençlikten yaşlılığına kadar yüzünü çizen video filmi de serginin ilgi çeken bir başka detayı.

Ramses Efsanesi Mısır'ın 19'uncu Hanedanı'nın 3'üncü firavunu, "Krallar'ın Kralı" ünvanıyla anılan Ramses, Eski Mısır'ın en güçlü dönemi olan Yeni Krallık'ın "en büyük, en ünlü ve en güçlü firavunu" olarak kabul ediliyor.
Ramses, MÖ 1305 civarında doğdu, 1279-1213 yılları arasında tam 67 yıl boyunca tahtta kaldıktan sonra, 1213 yılında öldü. Dünyanın en güzel kadınlarından kabul edilen Nefertari ile evliydi. Alışılmışın dışında bir firavun olarak görülen hükümdar, çok geniş bir aileye (en az 50 oğul, 60 kız) sahip olması ile de ün salmıştı.

Rekor beklentisi

Tüm dünyada olduğu gibi Fransa'da da Kleopatra, Keops, Tutankhamon ve 2. Ramses binlerce yıllık tarihi aşarak hala üzerinde arkeolojik, tarihi ve sanatsal çalışmaların yapıldığı, her etkinliğini milyonların izlediği isimler. Tüm dünyada, onlarla ilgili filmler gişe, sergiler ziyaretçi rekoru kırıyor. Ramses sergisi, yeni bir rekora imza atabilecek mi? Bu sorunun yanıtı 6 Eylül'de ortaya çıkacak.

Arzu Çakır