Döner 2.50 Mark’tı, Bugün 8 Euro!
1982’de Berlin’de Döner 2.50 Mark’tı: Osman Etoğlu’nun Tezgâhından Bugünün 8 Euro’luk Dönerine Zam Hikâyesi
Mustafa Ekşi
0
282
1982’de Berlin’de Döner 2.50 Mark’tı: Osman Etoğlu’nun Tezgâhından Bugünün 8 Euro’luk Dönerine Zam Hikâyesi
Berlin’in 1980’li yıllarında döner henüz yeni yeni tanınıyor, sokak lezzetleri arasında yerini alıyordu. O dönemin öncü dönercilerinden Osman Etoğlu, 1982 yılında Kreuzberg’deki dükkânında döneri 3 DM’ye satarken, “O günlerde normal döner fiyatı genellikle 2.50 Mark civarındaydı” diyor. Aradan geçen 40 yılda dönerin fiyatı neredeyse 5 kata yakın artış göstererek 8 Euro sınırına dayandı.
Zamların Kısa Tarihi: Döner Fiyatı Yıllar İçinde Nasıl Arttı?
2002’de Almanya Euro’ya geçerken sabit kur olarak 1 Euro = 1.95583 DM kabul edildi. Buna göre:
• 1982: 2.50 DM ≈ 1.28 Euro
• 1990’lar: 3.00 – 3.50 DM
• 2000’ler başı: 2.50 – 3.00 Euro
• 2010’lar: 3.50 – 5.00 Euro
• 2020: 5.50 Euro
• 2023: 6.50 – 7.00 Euro
• 2025: 7.50 – 8.00 Euro
Dönerin fiyatı son 40 yılda yaklaşık %525 oranında arttı. Sadece son 5 yılda bile fiyatlar %50’ye yakın zam gördü. Bu artışta et ve sebze maliyetleri, enerji fiyatları, asgari ücretin yükselmesi ve kira bedelleri belirleyici oldu.
İlgili Haber
Mustafa Ekşi: Döner, Almanya’da Türk Toplumunun Başarı Hikayesidir
Mustafa Ekşi: Döner, Almanya’da Türk Toplumunun Başarı Hikayesidir
Bir Göçmen Lezzetinin Almanya’daki Yolculuğu
Osman Etoğlu, 1980’lerde döneri Berlinlilere tanıtan ilk isimlerden biriydi. “Biz döneri ucuz, hızlı ve lezzetli bir seçenek olarak sunduk. 2.50 Mark çoğu kişinin rahatlıkla verebileceği bir paraydı,” diyor. Bugün ise döner, yalnızca bir öğle yemeği değil; aynı zamanda yükselen hayat pahalılığının da göstergesi.
1982’de 2.50 Mark’a karın doyurmak mümkündü. 2025’te aynı döneri almak için cebinizden yaklaşık 8 Euro çıkıyor. Berlin’de bir dönerin fiyat etiketi, göçmen emeğinin ve ekonomik dönüşümün sessiz bir tanığı gibi vitrinlerde duruyor.
İlgili Arşiv Haber
Vasfi Pakman ile Türk Mutfağı üzerine röportaj.
İlgili Arşiv Haber
Vasfi Pakman ile Türk Mutfağı üzerine röportaj.
