AİHM'den Barış Akademisyenleri İçin Karar
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2016 yılındaki darbe girişiminin ardından, KHK'yla görevlerinden ihraç edilen Barış Akademisyenleri'nden “Telek ve diğerleri" adlı dosya hakkında kararını verdi. Mahkeme, üç akademisyenin eğitim haklarının engellendiğine hükmetti
VOA TÜRKÇE
PARİS —
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2016 yılındaki darbe girişiminin ardından, KHK'yla görevlerinden ihraç edilen Barış Akademisyenleri'nden “Telek ve diğerleri" adlı dosya hakkında kararını verdi.
Yüksek mahkeme, oy birliğiyle, Barış Bildirisi'ne imza atan Alphan Telek, Edgar Şar ve Zeynep Kıvılcım'ın görevlerinden alınması, pasaportlarına el konulması ve yurtdışı yasağı çıkarılması kararının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) "özel hayata saygı hakkını" düzenleyen 8. maddesini ihlal ettiğine karar verdi.
Türkiye'de 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin ardından ilan edilen olağanüstü hal sonrasında kamu görevinden ihraç edilen 3 akademisyen; pasaportları ellerinden alınarak,haklarında yurtdışı yasağı kararı verilmesi üzerine, "pasaportlarının geri alınmasına ilişkin" karar vermesi için AİHM'e başvurdu.
Dosyayı görüşen yüksek mahkeme, oy birliğiyle, 3 akademisyen hakkında verilen kararın, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) "özel hayata saygı hakkını" düzenleyen 8. maddesine aykırı olduğunu belirledi.
Mahkeme ayrıca; 1'e karşı 6 oy yani oy çokluğuyla, Alphan Tek ve Edgar Şar hakkındaki kararla AİHS'in 1 No'lu Protokolü'nün eğitim hakkını düzenleyen 2. maddesinin de ihlal edildiğine hüküm getirdi.
"Karar keyfidir"
Mahkeme, kararının gerekçesini, "Üç akademisyenin pasaportlarına el konulması yönündeki tedbir kararı, ilk iki başvuran için 2 yıl 8 ay ve üçüncü başvuran için 3 yıl 10 ay sürmüştür. Özel hayata saygı hakkıyla ilgili olarak Mahkeme, üç başvuranın pasaportlarının olağanüstü hal kapsamında çıkarılan yürütme organı kararları ile geri alınmasının 'keyfi' ve Sözleşme’nin koşullarıyla 'bağdaşmaz' olduğuna karar vermiştir. Bu nedenle, başvuranların özel yaşamlarına saygı gösterilmesi hakkına yapılan müdahale, Sözleşme'nin 8. maddesine uygun değildir" ifadeleriyle açıkladı.
Eğitim hakkıyla ilgili olarak başvuruyu da değerlendiren Mahkeme, AİHS 1 No'lu Protokolü’nün 2. maddesi uyarınca, üye devletlerin, eğitim hakkının "daha yüksek eğitim şeklinde (yüksek lisans, doktora) kullanılmasını haksız bir şekilde engellememe yükümlülüğü" olduğuna dikkat çekiyor.
Bu maddeden hareketle, pasaportlarına el konulduğu için, kabul edildikleri yabancı üniversitelerde doktora çalışmalarını gerçekleştiremeyen Telek ve Şar'ın "eğitim hakkının" ihlal edildiğine de oy çokluğuyla karar verildi.
Mahkeme, bu kararından dolayı Türk hükümetini tazminat ödemeye de mahkum ederek, Telek ve Şar'a 12 bin Euro, Kıvılcım'a da 9 bin 500 Euro olmak üzere, toplam 33 bin 500 Euro tazminat ödenmesine hükmetti.
Arzu Çakır
