Rus paralı asker grubu Wagner’in lideri Prigojin uçak kazasında öldü mü?

Rus acil durum yetkilileri, Moskova'dan St. Petersburg'a giden bir iş jetinin düştüğünü ve uçaktaki 10 kişinin tamamının öldüğünü söyledi. Yetkililer, Rus paralı asker grubu Wagner’in lideri Yevgeni Prigojin’in yolcu listesinde olduğunu, ancak uçakta olup olmadığının henüz bilinmediğini kaydetti.

Rus sivil havacılık dairesi Rosaviatsia, Prigojin'in yolcu listesinde olduğunu söyledi. Ancak Prigojin'in uçağa binip binmediği netlik kazanmadı.

Rus devlet haber ajansı Tass'ın acil durum yetkililerine dayandırdığı haberine göre uçakta üç pilot ve yedi yolcu bulunuyordu. Yetkililer, Moskova'nın 100 kilometre kuzeyindeki Tver bölgesinde meydana gelen kazayı araştırdıklarını söyledi.

Rusya devlet haber ajansı RIA Novosti'nin acil durum yetkililerine dayandırdığı haberine göre kaza yerinde sekiz ceset bulundu.

Uçak Wagner'e kayıtlı

Associated Press haber ajansının incelediği uçuş takip verileri, Prigojin'in daha önce kullandığı Wagner'e kayıtlı özel bir jetin Çarşamba akşamı Moskova'dan havalandığını ve transponder sinyalinin dakikalar sonra kaybolduğunu gösterdi.

Sinyal, jetin güvenli bir şekilde iniş yapabileceği yakın hava alanlarının bulunmadığı kırsal bir bölgede kayboldu.

Wagner yanlısı bir sosyal medya hesabı tarafından yayınlanan ve yanan enkazı gösteren bir görüntüde, şirkete ait özel bir jetle eşleşen kısmi bir kuyruk numarası görülebiliyordu.

Düşen uçağın motorundaki numaranın rengi ve yerleşimi, AP tarafından incelenen Wagner jetinin önceki fotoğraflarıyla eşleşiyor.

Beyaz Saray ve Batı yakın takipte

Beyaz Saray, ABD Başkanı Joe Biden'ın kazayla ilgili bilgilendirildiğini açıklarken, Ulusal Güvenlik Sözcüsü Adrienne Watson, ''Eğer doğrulanırsa kimse şaşırmamalı" dedi. ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan da aynı açıklama yapıldı.

CNN'e konuşan Estonya Başbakanı Kaja Kallas ise Moskova'nın kazadan sorumlu olabileceğini ima ederek, "Eğer doğruysa, bu Putin'in muhaliflerini ortadan kaldıracağını gösteriyor ve bu da kendisinden farklı görüşler ifade etmeyi düşünen herkesi korkutuyor" dedi.

Kurucusu olduğu Wagner, Ukrayna'da Rusya'nın düzenli ordusunun yanında savaşan Yevgeni Prigojin, Haziran ayı sonunda Rusya'nın askeri yönetimine karşı kısa süreli bir silahlı isyan başlatmıştı.

Prigojin, iki günlük isyandan geri adım atmasının ardından, hafta başında ilk video konuşmasını yayınlamıştı ve Afrika'da olduğunu kaydetmişti.

Wagner grubuna bağlı Telegram kanallarında yayınlanan videoda Prigojin, Rusya'yı tüm kıtalarda daha büyük ve Afrika'yı daha özgür yapmaktan bahsediyordu.

Prigojin elinde bir tüfekle kamuflajlı bir şekilde çöllük bir alanda dururken görülüyordu. Arka planda ise uzakta silahlı adamlar ve bir kamyonet göze çarpıyordu.

Videonun coğrafi konumu ya da tarihi bağımsız kaynaklarca doğrulanamamıştı. Ancak Prigojin'in yorumları ve Wagner yanlısı kanallardaki bazı paylaşımlar videonun Afrika'da çekildiğini gösteriyordu.

Wagner halihazırda Nijer'in komşusu Mali'de faaliyet gösteriyor. 2021 yılında, Mali ordusunun on yıldır İslamcı isyancılarla savaşmasına yardım eden Fransız askerlerini ve Birleşmiş Milletler (BM) barış gücü askerlerini ülkeden kovan askeri cunta tarafından kiralanan Wagner'in savaşçıları burada bulunuyor.

İslamcı grupları kontrol altına almaya yönelik uluslararası çabaların bir parçası olarak ABD, Fransız, Alman ve İtalyan askerlerinin konuşlandığı Nijer'de 26 Temmuz'da iktidarı ele geçiren cunta, yayınlarında Fransız karşıtı söylemler kullanıyor. Mali'nin askeri hükümeti de Nijer'in darbe liderlerine destek verdi.

Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin Nijer'de anayasal düzene geri dönülmesi çağrısında bulunurken Prigojin darbeyi memnuniyetle karşılamıştı.

Rus komutan görevden mi alındı?

Öte yandan bugün de Moskova’nın, "General Mahşer" lakaplı Sergey Surovikin'i hava kuvvetleri başkanlığından aldığı bildirilmişti. Surovikin, Wagner paralı askerlerinin üst düzey ordu yetkililerine karşı isyanı sırasında kamuoyu önüne çıkmamış ve ortadan kaybolmuştu.

Rus basınındaki bu iddia resmen doğrulanırsa Surovikin, Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in Rusya'yı iç savaşa sürükleyebileceğini söylediği 23-24 Haziran isyanı nedeniyle işini kaybeden en üst düzey Rus askeri ismi olacak.

Prigojin'in devirmek istediği iki isim, Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov, görevlerinde kalmaya devam ediyor.

Rus devlet haber ajansı RIA, ismi açıklanmayan ancak "bilgi sahibi" bir kaynağa dayandırdığı haberinde, "Hava Kuvvetleri Ana Kurmay Başkanı Albay General Viktor Afzalov geçici olarak Hava Kuvvetleri Başkomutanlığı görevini yürütüyor" dedi.

RBC haber kanalı da konu hakkında bilgi sahibi olan ve ismi açıklanmayan iki kaynağa dayanarak Surovikin'in başka bir göreve atandığı, şu anda izinde olduğu ve Rusya'nın Ukrayna'daki güçlerinin komutan yardımcılığı görevini de kaybettiğini bildirdi.

Surovikin'in görevden alınması ve yerine vekaleten birisinin atanması, yetkililerin isyan sırasındaki davranışlarında kusur bulduklarını ve Wagner'e çok yakın olduğu düşünülen kişileri görevden alma ya da saf dışı bırakma çabası olduğunu gösteriyor.

Amerikalı yetkililer Haziran ayında Reuters haber ajansına, Surovikin'in Prigojin'i desteklediğini ancak Batı istihbaratının Surovikin'in isyana herhangi bir şekilde yardım edip etmediğini kesin olarak bilmediğini söylemişti.

Surovikin son olarak 24 Haziran'da, isyanın ikinci ve son gününde bir videoda görünmüş ve Prigojin'i Moskova'ya ilerlemekten vazgeçmeye çağırmıştı.

Müzakereler ve Kremlin anlaşmasıyla sona erdirilen isyandan bu yana bazı Rus haber kaynakları, isyan öncesinde Prigojin tarafından sık sık kamuoyu önünde övülen Surovikin'in isyanda olası suç ortaklığı nedeniyle soruşturulduğunu ve ev hapsinde tutulduğunu öne sürüyordu.

Surovikin, Rusya'nın Suriye'ye askeri müdahalesi sırasında uyguladığı acımasız bombalama taktikleri nedeniyle "General Mahşer" deniliyordu.