Yerel seçim tarihi 31 Mart olarak kesinleşti

ANKARA — 

Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 1 Ekim tarihli bugünkü Resmi Gazete'de yayınlanan kararıyla Türkiye'de mahalli yönetimleri şekillendiren yerel seçimlerin 31 Mart 2024 Pazar günü yapılmasını kesinleştirdi.

YSK, siyasi partiler ve CHP'nin iç tartışmasına da gündem olan adres değişikliği ile seçmen kütüğü meselesiyle ilgili de böylece ilk adımını attı. YSK, 1 Ekim itibariyle İçişleri Bakanlığı bünyesindeki adrese bağlı nüfus kayıt sistemi (MERNİS) üzerinden 18 yaş üstü seçmen bilgilerini güncelleyecek. YSK sisteminde 28 Mayıs Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nden bugüne değişmemiş durumdaki seçmen kütüğü güncellendiginde ise, siyasi partilerin erişimine açılabilecek.

AKP-MHP'nin güncel seçmen kütüğü engellemesi nedir?

Bu noktada son haftalarda CHP'deki parti içi tartışmalara da konu olan seçmen kütüğü takibi yapılmadığı ve dolayısıyla yerleşim yerlerinde seçmen nüfusu takibi yapılmadığı meselesi gündemde.

YSK'nın kararında yasa değişikliğine atıf yapılarak belirtildiği üzere aslında seçmen kütüğünde 31 Mart 2019'daki yerel seçimlerden farklı bir süreç söz konusu. YSK, geçmişte günlük olarak düzenli şekilde MERNİS üzerinden güncel nüfus yani seçmen verilerine ulaşabiliyordu. YSK aracılığıyla da bu sürekli güncel durumdaki seçmen kütüğüne belirli aralıklarla siyasi partiler erişebiliyordu.

Ancak iktidardaki Cumhur İttifakı yani AK Parti ve MHP tarafından Nisan 2022 yılında yasalaştırılan ve Nisan 2023 itibariyle yürürlükte olan seçim mevzuatı değişikliği seçmen kütüğü erişimine sınırlama getirdi. Artık YSK'nın günlük nüfus verilerini kendi sistemine çekmesi mümkün değil ancak seçim takvimi işleyeceği zaman seçmen kütüğü güncellemesi hakkı var. Dolayısıyla 28 Eylül günkü toplantısıyla YSK, Mart 2024'teki seçim sürecine ilişkin ilk kararlarını aldı ve o karar metni bugünkü Resmi Gazete’de yayınlandı.

CHP YSK Temsilcisi: "Seçmen kütüğü üzerine bilgi kirliliği sona ermeli"

CHP'nin YSK Temsilcisi ve Avukat Mehmet Hadimi Yakupoğlu, CHP'ye yönelik seçmen kütüğü takibi yapılmadığı eleştirisine karşı çıktı ve seçim mevzuatı nedeniyle 28 Mayıs sonrasında CHP olarak 2 Ekim itibariyle seçmen kütüğüne yasal erişime sahip olacaklarını vurguladı.

Yakupoğlu, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, "YSK 28 Mayıs'tan bu yana ilk kez MERNİS'ten güncel seçmen listelerini çekerek, iki gün içinde seçmen kütüğü haline getirecek. CHP'ye en son güncel yurtiçi ve yurtdışı seçmen kütüklerini 2 Ekim Pazartesi günü 2023/1423 sayılı ve 21.09.2023 tarihli karar uyarınca SİPPORT üzerinden verecektir. 28 Mayıs 2023 tarihinden bugüne kadar hiçbir siyasi parti YSK'dan seçmen listesi almamıştır. İlk başvuran CHP ve aynı tarihte HDP'dir. Dolayısıyla siyasi partilerin hepsinde halen 28 Mayıs 2023 tarihli seçmen listeleri vardır. 298 Sayılı Kanun’un 36.maddesinde yapılan değişiklik üzerine YSK, seçmen listelerinin güncellenmesi işlemlerini günlük olarak durdurmuştur" dedi.

Mayıs ayındaki parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçiminde Genel Başkan Yardımcısı iken şimdi CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun karşında açıklamalarda bulunan Onursal Adıgüzel, son olarak CHP'nin İstanbul'un ilçeleri örneğinde seçmen kütüğündeki değişimi takip etmediğini öne sürdü.

Bu açıklamaya karşı CHP YSK Temsilcisi Yakupoğlu ise, seçmen kütüğü güncellemesinde bugüne kadar olan durumu ve yasa değişikliği dikkate alınmadan açıklama yapıldığını işaret ederek, "Dolayısıyla Sayın Onursal Adıgüzel'in tecrübe ve bilgileri güncel değildir. Bu sebeple seçmen listeleri istenmemiş ve hiç bir siyasi parti de istememiştir. Ben 12 yıldan fazla bu görevi yapmaya çalışıyorum ama rencide edilmek beni çok yaraladı" ifadesini kullandı.

Adıgüzel'in halefi konumundaki CHP Genel Başkan Yardımcısı Devrim Barış Çelik de, gerektiği şekilde YSK'ya seçmen listesi için başvuru yapıldığını ve 1 Ekim'de seçmen kütüğüyle ilgili çalışmaya başlayacaklarını dolayısıyla geç kalma durumu olmadığını paylaştı.

Seçmenler Mart 2024 için nasıl adres değişikliği yapacak?

YSK, seçmen kütüğü muhtarlıklarda son kontrol amaçlı askıya çıkmadan önce neler yapılması gerektiğini şöyle açıkladı:

"*1 Ekim 2023 tarihinden Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilan edilecek seçim takviminde belirlenecek askı süresinin başlangıç tarihine kadar yerleşim yeri adresini değiştirmek isteyenlerin bizzat veya 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 50’nci maddesinde sayılanların, adres beyan formu ile birlikte elektrik, su, telefon, doğalgaz, internet abonelik sözleşmesi veya faturası, noter tasdikli kira sözleşmesi gibi belgelerden biri ile ilgili nüfus müdürlüğüne başvuruda bulunmaları gerektiğine,

*6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremler dolayısıyla genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde kayıtlı olup yerleşim yeri adresini değiştirmek isteyen kişilerin, bizzat veya 5490 sayılı Kanun’un 50’nci maddesinde sayılanların, herhangi bir belge aranmaksızın ilgili nüfus müdürlüğüne başvurmaları gerektiğine; anılan kişilerden deprem sonrasında yerleşim yeri adresini değiştirmiş olanlardan, yerleşim yeri adresini yeniden genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlere taşımak isteyenlerin de bu kapsamda değerlendirileceğine,

5- 3 ve 4'üncü maddeler uyarınca adres değişikliği yapan seçmenlerin yeni adreslerinin seçmen kütüğünde güncellenebilmesi için nüfus müdürlüğünce tescil edilen adrese ilişkin imzalı ve onaylı adres beyan formunun bir örneği ile birlikte ilçe seçim kurulu başkanlıklarına bizzat başvuru yapmaları gerektiğine veya ilgili seçmenin talebi üzerine nüfus müdürlüklerince, yukarıda sayılan belgelerin onaylı dizi pusulasına eklenerek ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderileceğine,

*Askeri öğrenciler hariç, öğrenci olup, seçmen niteliğini taşıyan ve öğrenim gördükleri yerleşim birimlerinde oylarını kullanmak isteyenlerin; öğrenim gördükleri okuldan, o okulun öğrencisi olduklarına ve yurt müdürlüklerinden, yurtta kaldıklarına ilişkin alacakları belgeler ile kaldıkları yurtların bağlı bulunduğu ilgili nüfus müdürlüklerine bizzat başvuru yapmaları ve tescil edilen adrese ilişkin imzalı ve onaylı adres beyan formunun bir örneği ve eklerini ilçe seçim kurulu başkanlığına teslim etmeleri gerektiğine veya ilgili seçmenin talebi üzerine nüfus müdürlüklerince, sayılan belgelerin onaylı dizi pusulasına eklenerek ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderileceğine,

*İlk defa veya yer değiştirmek suretiyle atanan kamu görevlilerinin adres değişiklik başvurularında atama belgesi ile birlikte başka herhangi bir belge aranmaksızın bizzat ilgili nüfus müdürlüğüne başvuru yapmaları ve tescil edilen adrese ilişkin imzalı ve onaylı adres beyan formunun bir örneği ve eklerini ilçe seçim kurulu başkanlığına teslim etmeleri gerektiğine veya ilgili seçmenin talebi üzerine nüfus müdürlüklerince atama belgesinin onaylı dizi pusulasına eklenerek ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderileceğine karar verilmiştir."

Yıldız Yazıcıoğlu