Fiyat artışı dizginlenemiyor: İlk iki aylık enflasyon yüzde 11,53 olurken yıllık enflasyon yüzde 67,07

2024’e Ocak ayındaki yüzde 6,70 enflasyonla başlayan Türkiye’de enflasyon artışı Şubat’ta da devam etti.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre, aylık enflasyonun Şubat’ta yüzde 4,53 artış göstermesiyle yıllık enflasyon yüzde 67,07’ye yükseldi.

https://twitter.com/tuikbilgi/status/1764547444145107079

Yıllık enflasyon 2022 yılının Ekim ayında yüzde 85,51 oranına ulaşarak son 24 yılın rekorunu kırdıktan sonra düşüşe geçmiş 14 Mayıs seçimlerinden hemen sonra geçtiğimiz Haziran’da yüzde 38,21’e gerilemişti.

Temmuz ayında yeniden yükselişe geçen yıllık enflasyon Ekim ayı dışında son sekiz ayda sürekli bir önceki aydan yüksek açıklandı.

Hükümetin hedefi enflasyonu yeniden tek haneli rakamlara düşürmek

Türkiye’de enflasyon son yedi yılda sadece üç kez (Temmuz 2017 ve Eylül-Ekim 2019) tek haneli rakamları gördü.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz yılın son günlerinde katıldığı bir toplantıda yaptığı konuşmada,“Gelecek sene yüzde 36’ya, bir sonraki sene yüzde 14’e ve nihayetinde tek haneye inecek” diyerek hükümetin orta vadeli enflasyon hedeflerini ortaya koydu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da dün yerel seçimler öncesi Muğla’da düzenlenen mitingde, “Piyasa gerçeklerinden kopuk bir şekilde fahiş fiyat arttırarak insanımızın lokmasına göz dikenlerle mücadelemiz sürecektir. Fiyat istikrarı ve anti enflasyonist yaklaşımdan taviz vermeden büyüme odaklı ekonomi programımız doğrultusunda gerekli adımları atıyoruz, atacağız. Yıl sonuna doğru uyguladığımız politikaların olumlu etkilerini hissetmeye başlayacağız. Enflasyon hususunda vatandaşlarımızın karşılaştığı sıkıntıların farkındayız. Bu sorunu mutlaka çözeceğiz” dedi.

Ekonomistler yıl sonu enflasyon hedeflerinden uzaklaşıldığı görüşünde: “IMF hazırlığı mı?”

Ancak ekonomistler, Merkez Bankası yıl sonu tahmini ve hükümetin 2024 sonu hedefi olan yüzde 36’nın yılın ilk iki ayında gelen verilerle çıkmaza sürüklendiği görüşünde.

Atılım Üniversitesi’nden Profesör Hayri Kozanoğlu sosyal medya hesabından yaptığı yorumda, “Enflasyon TÜİK’e göre Şubat ayında yüzde 4,53, yılın ilk iki ayında yüzde 11,54 arttı. Yıl sonu yüzde 36 hedefinin tutması için yılın sonraki 10 ayında aylık enflasyonun yüzde 2’ye düşmesi gerekiyor. Bu da giderek imkânsız hale geliyor” yorumunda bulunurken ekonomist Güldem Atabay, gıda fiyatlarındaki artışı Ramazan ayına bağlayarak, “Ramazan etkisi diyelim gıda fiyatları enflasyonuna. Ama ortada güvenilir çıpa olmayınca zaten ya ne olacaktı? Sene sonu yüzde 36, bir adım daha uzaklaştı. ENAG ile TÜİK'in aylık enflasyonda birleşmesi de dikkat çekmeli” ifadelerini kullandı.

Eski Hazine müsteşar yardımcısı Mahfi Eğilmez de tıpkı Güldem Atabay gibi TÜİK ve ENAG verilerinin yakınlaşmasına dikkat çekerek, “Şubat ayı enflasyonu TÜİK'e göre yüzde 4,53, ENAG'a göre yüzde 4,34 arttı. 12 aylık enflasyon TÜİK'e göre yüzde 67,07, ENAG'a göre yüzde 121,98 arttı. TÜİK, ENAG'ı aylık bazda geçti. IMF hazırlığı mı?” diye sordu.

https://twitter.com/mahfiegilmez/status/1764550932518354999

ENAG’ın aylık enflasyonu ilk kez TÜİK’in altında kaldı

2020 yılının Eylül ayından beri kamuoyuna verilerini açıklayan ENAG (Enflasyon Araştırma Grubu) ilk kez bu ay TÜİK’ten daha düşük enflasyon hesapladı.

TÜİK’in yüzde 85,51 ile son 24 yılın zirve enflasyon oranını duyurduğu Ekim 2022’de ENAG’ın yıllık enflasyonu yüzde 186,27 idi.

Son 12 aylık enflasyon artışını yüzde 121,98 olarak hesaplayan ENAG’a göre Şubat ayı enflasyonu yüzde 4,32 oldu.

https://twitter.com/ENAGRUP/status/1764534574569161059

Orta öğrenim ve tereyağı fiyatları Şubat’ta zirve yaptı

143 temel başlıkta aylık enflasyonu hesaplayan TÜİK, Şubat ayında en yüksek artışın eğitimde olduğu ortaya koydu.

Eğitim bir önceki aya göre yüzde 12,76 artarken, onu yüzde 8,25 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 5,43 ile lokanta ve oteller, yüzde 4,31 ile haberleşme, yüzde 3,64 ile sağlık takip etti.

En yüksek artış orta öğretim ücretlerinde (yüzde 21, 78) olurken ikinci sırada tereyağı fiyatları (yüzde 16,99) yer aldı.

DİSK-AR: “Dar gelirlinin gıda enflasyonu yüzde 111,7”

Türkiye’nin üçüncü büyük işçi konfederasyonu DİSK’in araştırma birimi DİSK-AR bugün yayınladığı açıklamada dar gelirlilerin gıda enflasyonuna dikkat çekti.

Açıklamada, “TÜİK, Şubat 2024 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 71,1 olarak açıkladı. Ancak bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan oldukça uzak bir oran. DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 71,2 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 87,3 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 81,1 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 93 ve en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 111,7 olarak gerçekleşti” denildi.

DİSK, uzun zamandır TÜİK’in hem hissedilen enflasyon oranını hem de madde madde fiyat listesini açıklamasını talep ediyor.

Hilmi Hacaloğlu