Eski CENTCOM Komutanı: “İran can kaybına yol açarsa ciddi zarar vermeye hazır olduğumuzu biliyor”

ABD’nin Ortadoğu’daki muharip gücünü arttırması İran ve bağlantılı grupları caydırıyor mu? İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani 3 yıl önce öldürüldüğünde CENTCOM Komutanı olan General McKenzie VOA Türkçe’ye konuştu. Eski CENTCOM Komutanı, “Bize saldırmaya devam ederler ve can kaybına yol açarlarsa, onlara zarar vermeye hazırlıklı olduğumuzu biliyorlar” dedi.

ABD ordusu son haftalarda Ortadoğu’daki birliklerini hedef alan ve şu ana kadar hafif hasar ve yaralanma vakalarıyla sonuçlanan saldırıların ardından, İran bağlantılı grupları Suriye’de nokta atışı operasyonlarla vurdu. Pentagon’dan yapılan açıklamaya göre, vurulan hedefler arasında İran Devrim Muhafızları ile bağlantılı olduğu belirtilen grupların kullandığı komuta merkezleri ve silah depoları vardı.

Irak ve Suriye’de bulunan İran bağlantılı grupların yanı sıra, Yemen’de yine İran’ın desteklediği Husiler de geçen hafta Kızıldeniz üzerinde ABD’ye ait bir insansız hava aracını düşürdü.

İsrail-Hamas çatışmasının daha geniş bölgeye yayılması endişesinin gölgesinde Ortadoğu’ya iki büyük uçak gemisini kapsayan vurucu görev gücü gönderen ABD’nin Ohio sınıfı yani güdümlü füze donanımlı denizaltısının yanı sıra ilave savunma sistemleri de bölgeye ulaştı.

Pentagon yetkililerine göre İran’ın desteklediği milis gruplar Irak ve Suriye’deki ABD askerlerini bir aydan daha kısa bir süre içinde en az 56 kez hedef aldı.

“Bölgeye ilave muharebe gücü gönderdiğimiz için bu içi boş bir tehdit değil”

ABD’nin bölgeye gönderdiği muharebe gücünün İran ve onunla bağlantılı gruplar için caydırıcı olup olmadığını VOA Türkçe’ye değerlendiren ABD’nin Ortadoğu’daki güçlerinden sorumlu eski CENTCOM Komutanı (Emekli) General Kenneth McKenzie, İran’ın ABD’nin bölgeye gönderdiği güçleri “dikkatle hesaba kattığı“ görüşünde.

McKenzie, “Tarihsel olarak İran’ın ABD’nin ezici ateş gücüyle karşı karşıya kaldığı zaman davranışını ölçülü hale getirdiğine ilişkin çok fazla delil olduğunu biliyoruz” dedi ve ekledi: “Bize saldırmaya devam ederler ve ABD personelinde ya da dost ve ortaklarımızda can kaybı veya ciddi zaiyata yol açarlarsa, onlara zarar vermeye, ciddi zarar vermeye hazırlıklı olduğumuzu biliyorlar. Bu şu anda son derece gerçek bir olasılık ve bölgeye ilave muharebe gücü gönderdiğimiz için artık içi boş bir tehdit değil.”

Eski CENTCOM Komutanı, “İran’a karşı daha önce sözlü olarak pek çok kez duruş sergiledik ancak bunu başka bir şeyle desteklememek onları güçlendiriyor. Ezici bir ateş gücüyle karşı karşıya geldiklerinde davranışlarını değiştirdiklerine ilişkin epey tutarlı bir sicilleri var ve bu ateş gücü bölgeye akmaya başlıyor” ifadelerini kullandı.

“İran’ın davranışını değiştirip değiştirmeyeceğinin görülmesi açısından önümüzdeki günler kritik”

İran İslam Devrimi Muhafızları’nın İran sınırları dışındaki operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, 2020 Ocak ayında Irak’ın başkenti Bağdat’ta ABD’nin silahlı insansız hava aracıyla düzenlediği askeri operasyonunda öldürülmüştü.

O sırada CENTCOM Komutanı olan General McKenzie, Kasım Süleymani’nin öldürülmesinin İran’ın ilerlemesini bir süre engelleyeceğini; ancak Tahran’a karşı caydırıcılığın muhafaza edilmesinin önemli olacağını söylemişti.

McKenzie İran’ın davranışını değiştirip değiştirmeyeceğinin görülmesi açısından önümüzdeki günlerin kritik olacağı kanısında.

“İran’ın uzun vadede hedefi ABD’yi bölgeden çıkmaya zorlamak”

Geçtiğimiz hafta Reuters’ın konuya ilişkin kapsamlı haberinde Irak’ın kuzeyindeki Erbil kentinde ABD askerlerini hedef alan saldırılardan birinde patlayıcının infilak etmediği; Amerikalı yetkililerin eğer patlamış olsaydı ağır bir kayba yol açabileceği belirtilmişti. Pentagon yetkilileri olayı doğruladı.

İran’ın uzun vadede birincil hedefinin ABD’yi bölgeden çıkmaya zorlamak olduğunu söyleyen McKenzie, “Saldırıların artmasının sebebi de bu” dedi.

“Hizbullah ancak stratejik bir avantaj görürse dahil olur”

Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e yönelik saldırısının ardından İsrail-Lübnan sınırında da Tahran’ın desteklediği Hizbullah’la zaman zaman çatışmalar yaşanıyor.

Lübnan Hizbullahı’nın 100 binden fazla roket ve füzeyle dünyadaki “en büyük devlet dışı askeri oluşum” olduğunu belirten General McKenzie, “(Savaşa) dahil olurlarsa İsrail’e ciddi zarar verebilir. Hizbullah da savaşa dahil olması halinde İsrail’in kendisine ciddi zarar verebileceğinin farkında. Lübnan Hizbullahı ancak savaşa girmenin stratejik bir avantajını görürse dahil olur” diye konuştu.

İran’ın kabiliyeti ve vurabilecek füzelere sahip olmasına rağmen İsrail’e saldırmamayı tercih ettiğini söyleyen eski CENTCOM Komutanı, bu durumun Hamas, Lübnan Hizbullahı ve İran arasında görüş ayrılıkları ve sürtüşme olduğunu gösterdiği görüşünü dile getirdi.

“Bölgeden asla ayrılmayacağımızı kabul etmemiz gerekiyor”

Ortadoğu’da yaşanan son kriz ve çatışmalar, ABD’nin odağı Rusya’nın Ukrayna işgaline ve diğer yandan da Çin’e kaydırdığı ve bölgeden aşamalı şekilde çekildiği bir arka planda yaşandı.

Peki askeri kabiliyetlerin Ortadoğu’ya yeniden kaymasıyla birlikte, bu odak yeniden mi ayarlanıyor?

Eski CENTCOM Komutanı McKenzie, “Küresel bir güç olacaksanız, bölgelere bakma lüksünüz olmaz. Tüm dünyaya bakmak zorundasınız. Kaynakları, nüfusu ve oranın üzerinden küresel ekonomi akışının küresel dünya görüşünün önemli bir parçası olduğu gerçeğinden dolayı Ortadoğu’ya da bakmak zorundasınız. Bölgeden asla ayrılmayacağımızı kabul etmemiz ve anlamamız gerekiyor” dedi.

“Tüm savaşların siyasi bir sonu olur”

Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’in dini bayramlarından Yom Kippur sırasında düzenlediği saldırı ve İsrail’in Hamas yönetimindeki Gazze’ye yönelik saldırıları başlatmasının ardından Gazze’yi uzun vadede nasıl bir geleceğin beklediği tartışılan konulardan biri.

Amerikalı ve İsrailli yetkililer Hamas’ın gelecekte Gazze’de denklemin bir parçası olamayacağı konusunda net.

1973’te Yahudiler’in dini bayramı Yom Kippur’un kutlandığı tarihlerde Mısır’ın İsrail’e sürpriz saldırısıyla başlayan savaşın barış fırsatı getirdiğini anımsatan eski CENTCOM Komutanı, “Tüm savaşların siyasi bir sonu olur. Kanlı ve çirkin olmasına ragmen tüm savaşlar bir fırsat da getirebilir. Hamas’ı Mısır’la bir tutmuyorum. Bölgede daha kapsamlı erişilebilir bir çözümden söz ediyorum” diyor.

“Türkiye ve Katar Hamas sonrası Gazze’de rol oynayabilir”

ABD’nin NATO müttefiki Türkiye ve NATO üyesi olmayan önemli müttefiki kategorisinde bulunan Katar’ın duruşları Hamas’la ilişkileri bakımından farklılık arz ediyor. ABD basınında Katar’ın İsrail-Hamas çatışmasından sonra Hamas ile ilişkilerini yeniden değerlendirebileceğine ilişkin haberler yer almıştı.

General McKenzie hem Katar hem de Türkiye’nin “Hamas sonrası Gazze’de” rol oynayabileceği görüşünde.

McKenzie, “Bölgede rutine dönülmesi, yönetime yardım edilmesi açısından bölge ülkelerinin katılımına ve mali desteğe ihtiyaç olacak. Katar elbette bunu yapabilecek konumda. Dışarıdan gözlemlerime göre, her iki ülkenin de rolü olabilir” diyor.

Begüm Dönmez Ersöz