Geçim sıkıntısı çekti 20 yıl sonra köyüne geri döndü

DİYARBAKIR - Diyarbakırlı Emin Kaya ekonomik sıkıntılar nedeniyle 2000’li yılların başında İstanbul'a göç etti. 20 yıl sonra aynı nedenlerle köyüne geri dönen Kaya, hem kahvehane işleterek hem de çiftçilik yaparak geçimini sağlamaya çalışıyor.

Sabahın erken saatlerinde oğlu Harun’u alarak tarlaya giden Liceli Emin Kaya, bir yandan çapa yapıyor, bir yandan da oğluyla sohbet ediyor.

Mola verdiği sırada VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan 38 yaşındaki Kaya, Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Dolunay köyünden başlayarak İstanbul’a uzanan hayatın hikayesinin başladığına noktaya döndüğünü söyledi. Kaya dönüş nedenini, “Pandemide pazar kapanınca evimin kirasını ödeyemez duruma geldim ve dönmeye karar verdim" diye açıkladı.

Kaya ailesinin, o dönem 250 hane olan Dolunay köyündeki hayatı, güvenlik güçleri ve PKK arasında başlayan çatışmalarla değişmiş.

1990’ların başında köylerinin civarında yaşanan olaylar sırasında babası Abdulmenaf Kaya’yı faili meçhul cinayete kurban veren Kaya, ailesiyle birlikte Diyarbakır’a göç etmek zorunda kalmış.

Küçük yaşına rağmen kardeşleriyle birlikte çalışmaya başlayan Kaya, o günleri şöyle anlatıyor:

“1993'te babam vefat ettikten sonra burada bizden kimse yoktu. O yüzden Diyarbakır'a gitmek zorunda kaldık. Diyarbakır'da 7 ve 8 yaşlarında olmama rağmen simit, tatlı, çörek sattım. Ailem ve ağabeylerim, kardeşlerimle böyle geçimizi sağladık.”

Diyarbakır’da geçim sıkıntısı yaşamaya başlayan Kaya, İstanbul’a gitmeye karar veriyor. İstanbul'da 2000'li yılların başında başlayan Kaya'nın hayatı pazarlarda geçiyor. Ta ki pandemi başlayana kadar. Pandemi sırasında her taraf kapanınca, bir kez daha maddi sıkıntı çekmeye başlayan Kaya, elindeki birikimleri de tüketiyor ve 20 yıl sonra köyüne geri dönmeye karar veriyor.

"Köye döndüğüm için geçim ve ekonomi açısından memnunum"

Köye gelir gelmez önce bir kahvehane açan Emin Kaya, işini kurduktan sonra ailesini de getirmiş. Kaya ardından da babadan kalma topraklarda çiftçilik yapmaya başlamış.

Sabah kahvehaneye gitmeden önce oğlu Harun’la birlikte tarlaya giden Kaya, çiftçiliği öğrenmeye çalışıyor. Satmak için tütün eken Kaya, evin ihtiyaçları için de sebze yetiştiriyor.

Kaya, bölgede güvenlik sorunları olmazsa İstanbul'a dönmeyi ise düşünmüyor. Köyüne dönmekten dolayı memnun olduğunu dile getiren Kaya, şunları anlatıyor:

"Köye döndüğüm için geçim ve ekonomi açısından memnunum ama bazı şartlardan dolayı memnun değilim. Mesela askeri nedenlerden dolayı. Köyle İstanbul’a arasında fark şudur; İstanbul’da çalışıp kazanman gerekir, kazanmazsan aç kalırsın. Burada çalışırsın çaba gösterirsin, domates, biberini kendin ekersin. Bunlar avantaj, köyün iyi olmasının nedeni budur.”

1990’larda boşaltılan Dolunay köyü bölgede güvenliğin sağlanmasıyla yeniden açıldı. Temel geçim kaynağı tütün olan köyde şimdilerde 150’ye yakın hane yaşıyor.

Mahmut Bozarslan