Husiler Yemen açıklarında Amerika'ya ait konteyner gemisine saldırdı, Kızıldeniz'de gerilim artıyor

ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM), Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Yemen'deki Husi güçlerinin ABD'nin sahip olduğu ve işlettiği konteyner gemisi M/V Gibraltar Eagle'ı balistik füzeyle vurduğunu, ancak herhangi bir yaralanma ya da önemli bir hasar rapor edilmediğini söyledi.

Geminin ABD merkezli sahibi Eagle Bulk Shipping, saldırıya ilişkin yorum talebine henüz yanıt vermedi.

Yemen'in Kızıldeniz kıyılarının çoğunu kontrol eden İran destekli Husiler, Filistinliler'i ve Gazze'yi kontrol eden Hamas'ı desteklemeyi amaçladıkları eylemlerinde, İsrail'le bağlantılı olduğunu ya da İsrail limanlarına gittiğini söyledikleri bölgedeki ticari gemilere saldırıyor.

ABD ve İngiliz kuvvetleri geçen hafta Yemen'deki Husi hedeflerine onlarca hava ve deniz saldırısı düzenleyerek Husi saldırılarına karşılık verdi.

Günün erken saatlerinde İngiliz deniz güvenliği firması Ambrey, Marshall Adaları bandıralı, ABD'ye ait bir yük gemisinin Yemen'in Aden Limanı yakınlarından geçerken bir füze tarafından vurulduğunu bildirdi.

İngiliz Deniz Ticareti Operasyonları Dairesi (UKMTO), geminin adını açıklamadan, Aden'in 95 deniz mili güneydoğusunda bir geminin havadan bir füze ile vurulduğunu bildirdi.

Ambrey, Husiler tarafından üç füze fırlatıldığını, füzelerden ikisinin denize ulaşmadığını, üçüncüsünün ise yük gemisine isabet ettiğini kaydetti.

Ambrey, füzenin bir ambarda yangına neden olduğunu, ancak yük gemisinin deniz seyrine elverişli olduğunu ve gemide yaralanan olmadığını da aktardı.

Geminin İsrail bağlantılı olmadığını belirten Ambrey, saldırının Husi askeri mevzilerine yönelik son saldırılara yanıt olarak ABD çıkarlarını hedef aldığı değerlendirmesinde de bulundu.

Pazartesi günü ilerleyen saatlerde Yemen'in Hudeyde Havaalanı yakınlarında bir patlama duyulduğu da bildirildi. Ancak Hudeyde Aden'den uzakta olduğu için patlamaya neyin sebep olduğu hemen anlaşılamadı.

Başkent Sanaa ile Yemen'in batı ve kuzeyinin büyük bölümünü kontrol eden Husiler, ABD ve İngiltere'nin saldırılarından bu yana Kızıldeniz'deki saldırılarını sürdürme sözü verdi.

"Gemilere saldırılar devam edecek"

Yemen'deki Husiler'in başmüzakerecisi Muhammed Abdülselam, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD liderliğinde mevzilerine düzenlenen hava saldırılarından bu yana grubun tutumunun değişmediğini söyledi ve İsrail'e giden gemilere yönelik saldırıların devam edeceği uyarısında bulundu.

ABD ve İngiliz savaş uçakları, gemileri ve denizaltıları geçtiğimiz hafta Husiler'in Kızıldeniz'deki gemilere yönelik saldırılarına misilleme olarak Yemen'de onlarca hava saldırısı düzenlemişti.

Reuters'a konuşan Muhammed Abdülselam "İsrail gemilerini ya da işgal altındaki Filistin limanlarına giden gemileri durdurmaya yönelik saldırılar devam edecek" dedi.

Abdülselam, Husiler'in Gazze'deki savaşın sona erdirilmesini ve Gazze Şeridi'nin kuzey ve güneyine insani yardım ulaştırılmasını talep etmeye devam ettiğini söyledi.

"Kızıldeniz ve Arap Denizi'nde gerilimin tırmanmasını istemiyoruz" diyen Abdülselam, Kızıldeniz'i savaş gemileriyle askerileştirenlerin ABD ve İngiltere olduğunu da sözlerine ekledi.

Abdülselam, "Pozisyonumuzu netleştirmeye devam ediyoruz ve İsrail gemileri veya İsrail'e gidenler hariç Kızıldeniz ve Arap Denizi'ndeki tüm ticari gemilerin güvende olduğunu teyit ediyoruz" dedi.

İsrail, Kızıldeniz'de saldırıya uğrayan gemilerle bağlantısı olduğunu reddediyor. Birçok uluslararası nakliye firması ise teslimatları durdurdu ya da daha uzun, daha maliyetli rotalara geçti.

Abdülselam, "Tutumumuz dini, ahlaki ve insani ilkelere ve Filistin halkının Gazze Şeridi'ndeki mazlumları destekleme çağrılarına verdiği yanıta dayanıyor" dedi.

ABD ordusu Pazar günü yaptığı açıklamada bir ABD savaş uçağının Husiler'in Kızıldeniz'in güneyinde USS Laboon'a doğru ateşlediği bir seyir füzesini düşürdüğünü bildirmişti. ABD Merkez Komutanlığı, "Herhangi bir yaralanma ya da hasar rapor edilmedi" açıklaması yapmıştı.

Husi hareketi, ABD destekli ve Suudi Arabistan önderliğindeki koalisyona karşı yaklaşık on yıldır süren savaşın ardından Yemen'in büyük bir bölümünü kontrol ediyor.

BM Güvenlik Konseyi Çarşamba günü Husiler'in Kızıldeniz'deki gemilere yönelik saldırılara derhal son vermelerini talep etti ve gerilimin tırmanmaması konusunda uyarıda bulunurken gemileri koruyan ABD öncülüğündeki görev gücünü de dolaylı olarak onayladı.

Katar, Batılı ülkelerin Husiler'e yönelik saldırılarının ardından Kızıldeniz tankerlerini durdurdu

Katar'ın devlet enerji şirketi, ABD liderliğinde Yemen'deki Husi militanlarına karşı düzenlenen saldırıların ardından Kızıldeniz üzerinden sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) sevkiyatını askıya alarak bu önemli ticaret yolundan çekilen diğer firmalara katıldı.

Filistinliler ile dayanışma içinde olduklarını söyleyen Husiler'in gemilere yönelik saldırıları küresel ticareti sekteye uğratıyor.

Üst düzey bir kaynak, dünyanın ikinci büyük LNG ihracatçısı QatarEnergy'nin diğer birçok şirket gibi Kızıldeniz'den en az dört LNG tankerini geri çektiğini söyledi ancak üretimin devam ettiğini bildirdi.

Bu gelişme, Yemen'deki Husiler'e yönelik onlarca ABD ve İngiliz saldırısının ardından geldi. Yıllardır Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonla savaş halinde olan Husiler, İsrail'e baskı yapmak için gözlerini Kızıldeniz'e çevirmiş durumda.

Son eylemde ABD ordusu Pazar günü geç saatlerde savaş uçaklarının militanlar tarafından bir Amerikan muhribine doğru ateşlenen bir seyir füzesini düşürdüğünü açıkladı. Sosyal medya platformu X'te yapılan açıklamada herhangi bir yaralanma ya da hasar rapor edilmediği belirtildi.

Bazı tedarik hatları istikrarsızlıktan etkilenen otomobil üreticisi Suzuki, Kızıldeniz saldırılarının Japon yapımı motorların gelişini geciktirmesi nedeniyle Macaristan'daki Esztergom fabrikasında üretimin 15-21 Ocak tarihleri arasında durdurulacağını açıkladı.

ABD'nin müttefiki İngiltere, Kızıldeniz'deki çatışmaya dahil olmak istemediğini ancak seyrüsefer serbestisini korumaya kararlı olduğunu bildirdi. İngiltere Savunma Bakanı Grant Shapps, Sky News'e yaptığı açıklamada, olası yeni saldırılarla ilgili olarak "Bekleyelim ve ne olacağını görelim" dedi.

Çin de Süveyş Kanalı boyunca uzanan büyük ticari çıkarları üzerindeki etkilerinden endişe duyuyor.

Güvenlik tavsiyesi için bekleme

London Stock Exchange Group'un (LSEG) gemi takip verileri, Katar'ın Al Ghariya, Al Huwaila ve Al Nuaman gemilerinin Ras Laffan'da LNG yüklediğini ve 14 Ocak'ta Umman'da mola vermeden önce Süveyş Kanalı'na doğru ilerlediğini gösterdi. Katar'a geri dönmekte olan Al Rekayyat ise 13 Ocak'ta rotası üzerinde Kızıldeniz'de durdu.

QatarEnergy ile ilgili olarak Pazartesi günü Reuters'e konuşan bir kaynak, "Güvenlik tavsiyesi almak için bir duraklama oldu; eğer Kızıldeniz'den geçmek güvenli olmazsa Ümit Burnu üzerinden gideceğiz" dedi.

Çeşitli nakliye firmalarının tercih ettiği Afrika'nın Ümit Burnu çevresindeki daha uzun rota, normalde 18 gün süren Avrupa yolculuğuna yaklaşık dokuz gün ekleyebiliyor.

Katar hükümeti ve QatarEnergy, yorum taleplerine henüz yanıt vermedi.

Kızıldeniz, Avrupa ve Asya arasındaki en kısa nakliye rotasını oluşturan Süveyş Kanalı ile Akdeniz'e; Yemen ile Cibuti arasındaki Babülmendep Boğazı ile de Aden Körfezi'ne bağlanıyor.

Dünya deniz trafiğinin yaklaşık yüzde 12'si Süveyş Kanalı'ndan geçiyor.

Ortadoğu'da tırmanan gerilime rağmen petrol arzının etkilenmemesi nedeniyle Pazartesi günü petrol fiyatları, çatışmalardan kaynaklanabilecek olası kesintiler nedeniyle geçen hafta yüzde 2 yükseldikten sonra bir miktar geriledi.

İngiltere Savunma Bakanı Shapps, yaptığı bir konuşmada, bazıları anayasal nedenlerle Husiler'e karşı düzenlenen saldırılara katılmasalar da diğer Avrupa ülkelerinin Londra'yı attıkları adımdan dolayı tebrik ettiklerini söyledi.

Shapps, "İngiltere, her zaman geleneksel olarak ihtiyaç duyulduğunda elini taşın altına koyan ülkelerden biri olmuştur ve olmaya da devam etmektedir" dedi.