İsrail ordusu Gazze'ye yardım ulaştırmak için çatışmalara ara verdi; Netanyahu tepki gösterdi

İsrail ordusu, Filistinliler’e yardım akışına izin vermek için Gazze'nin güneyindeki ana yol boyunca askeri faaliyetlere ara vereceğini duyurdu.

Ordunun açıkladığı ve Refah bölgesindeki yaklaşık 12 kilometrelik yolu kapsayan "taktiksel duraklama", İsrail'in en büyük müttefiki dahil, uluslararası toplumun talep ettiği ateşkes için bir adım değil. Ancak çatışmaların sınırlı da olsa durması, İsrail'in Refah'a girmesiyle birlikte hayatları daha da zorlaşan Filistinliler’in bir nebze nefes almasına yardımcı olabilir.

Yerel saatle 08.00'de başlayan duraklama saat 19.00’da sona erecek ve bir sonraki duyuruya kadar her gün yapılacak.

Ordunun açıklamasına göre bu duraklama, yardım kamyonlarının, gelen yardımlar için ana giriş noktası olan İsrail kontrolündeki Kerem Şalom sınır kapısına ulaşmasını ve kuzeyden güneye ana hat olan Selahaddin Otoyolu’na güvenli bir şekilde ulaşmasını amaçlıyor. İsrail kara birliklerinin Mayıs başında Refah'a girmesinden bu yana geçişte bir tıkanıklık yaşanıyor.

Gazze'de yardım dağıtımını denetleyen İsrail askeri birimi COGAT, bu güzergahın Han Yunus, Muaviye ve Gazze'nin merkezi de dahil şeridin diğer bölgelerine yardım akışını arttıracağını söyledi. Savaşın ilk hedeflerinden olan ve ağır hasar gören Gazze'nin kuzeyine ise aynı bölgedeki bir geçişten sağlanan mallarla hizmet veriliyor.

Ordu, Kurban Bayramı’nın ilk gününde başlatılan uygulamanın Birleşmiş Milletler ve uluslararası yardım kuruluşlarıyla yapılan görüşmelerin ardından karara bağlandığını açıkladı.

Yardımlar için her gün 11 saatlik kesintisiz geçiş sağlayacak uygulamada, ordunun otoyol boyunca ilerleyen kamyonları korumak için güvenlik sağlayıp sağlamayacağı ise henüz belli değil.

Netanyahu için "kabul edilemez"

İsrail Başbakanı Netanyahu’nun plana tepki gösterdiği kaydedildi.

İsrailli bir yetkili "Başbakan sabah 11 saatlik insani yardım molası haberlerini duyunca askeri sekreterine döndü ve bunun kendisi için kabul edilemez olduğunu açıkça belirtti" dedi.

Netanyahu'nun tepkisi, uluslararası kuruluşların giderek büyüyen bir insani kriz uyarısında bulunduğu Gazze'ye yardım konusunda yaşanan siyasi gerilimi de ortaya koydu.

Netanyahu'nun iktidar koalisyonundaki milliyetçi dinci partilerden birine liderlik eden Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, taktiksel bir duraklama fikrini kınadı ve buna karar verenin işini kaybetmesi gereken bir "aptal" olduğunu söyledi.

Ordu-hükümet gerilimi

Bu tartışma, dokuzuncu ayına giren savaşın yürütülmesi konusunda koalisyon üyeleri ile ordu arasında yaşanan bir dizi çatışmanın sonuncusu oldu.

Tartışma,merkezci eski general Benny Gantz'ın Netanyahu'yu Gazze'de etkili bir stratejisi olmamakla suçlayarak hükümetten bir hafta önce ayrılmasını izledi.

Bölünmeler geçen hafta ultra-Ortodoks Yahudiler’in askere alınmasını öngören bir yasanın parlamentoda oylanması sırasında, Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın parti emirlerine karşı gelerek yasaya karşı oy kullanması ve yasanın ordunun ihtiyaçları için yetersiz olduğunu söylemesiyle ortaya çıktı.

Koalisyondaki dini partiler ultra-Ortodokslar’ın askere alınmasına şiddetle karşı çıkmış, bu da birçok İsrailli’nin savaş ilerledikçe daha da derinleşen öfkesini çekmişti.

Ordunun başındaki Korgeneral Herzi Halevi Pazar günü yaptığı açıklamada hızla büyüyen ultra-Ortodoks cemaatinden daha fazla asker alınmasına "kesin ihtiyaç" olduğunu söyledi.

BM dahil yardım kuruluşları yorum taleplerine henüz yanıt vermedi BM'nin Filistinli mültecilere yardım kuruluşu UNRWA'dan Gazze İşleri Direktörü Scott Anderson, CNN'e yaptığı açıklamada bu duraklamanın "halk için çok ihtiyaç duyulan yardımı getireceğini" umduğunu söyledi.

Güney güzergahındaki duraklama, ABD Başkanı Joe Biden'ın Mayıs sonunda açıkladığı İsrail-Hamas ateşkes planı için en yoğun diplomatik girişimlerin yürütüldüğü sırada geldi.

Biden öneriyi İsrail'in önerisi olarak tanımlasa da, Netanyahu hükümeti bu öneriyi tam olarak benimsemedi. Hamas ise İsrail için kabul edilemez görünen değişiklikler talep etti.

İsrail'in Hamas'a karşı sekiz aydır sürdürdüğü askeri harekat Gazze'yi insani bir krize sürükledi; BM bölgede açlığın yaygın olduğunu ve yüz binlerce kişinin kıtlığın eşiğinde olduğunu bildiriyor.

Uluslararası toplum İsrail'i sıkıntıyı hafifletmek için daha fazlasını yapmaya çağırdı ve Refah dahil Gazze’nin diğer bölgelerinde süren çatışmaların savaş boyunca yardım teslimatlarını zorlaştırdığına dikkat çekti.

Gazze ile Mısır arasındaki bir diğer geçiş noktası olan Refah Sınır Kapısı, İsrail'in şehre girmesinden bu yana kapalı. Hamas'ın en üst düzey lideri İsmail Haniye Pazar günü yaptığı açıklamada Gazze'ye sınır kapılarının açılması için daha fazla baskı yapılması çağrısında bulundu.

Mısır, İsrail Gazze'nin Filistin tarafını kontrol ettiği sürece sınır kapısını yeniden açmayı reddediyor.

OCHA olarak bilinen BM insani yardım ofisinin rakamlarına göre, 6 Mayıs'tan 6 Haziran'a kadar BM günde ortalama 68 kamyon yardım aldı. Bu sayı, Nisan ayında günde 168'di ve yardım gruplarının ihtiyaç olduğunu söylediği günde 500 kamyonun çok altındaydı.

İsrail, kamyonların girişinde herhangi bir kısıtlama olmadığını söylüyor. Ordu, 2 Mayıs'tan 13 Haziran'a kadar tüm geçişlerden hem yardım hem de ticari amaçlı 8 bin 600'den fazla kamyonun girdiğini belirtiyor.

Bu sayı günde ortalama 201 kamyon anlamına geliyor. Ancak bu yardımların çoğu geçiş noktalarında yığıldı ve nihai hedeflerine ulaşamadı.

COGAT sözcüsü Shimon Freedman, kargoların Kerem Şalom'un Gazze tarafında yığılmasının BM'nin hatası olduğunu söyledi. Freedman, kurumların "çözemedikleri temel lojistik sorunları" olduğunu, özellikle de kamyon eksiklikleri olduğunu söyledi.

Bu iddiaları reddeden BM, İsrail ve Hamas arasındaki çatışmaların, kamyonlarının Gazze'den İsrail sınırının hemen yanındaki Kerem Şalom'a gitmesini çoğu zaman çok tehlikeli hale getirdiğini söylüyor.

BM ayrıca, İsrail'in şoförlerin güvenliği için tasarlandığını söylediği sistemin teslimat hızının yavaşlattığını belirtiyor. Güvenlik zafiyeti nedeniyle bazı yardım kamyonlarının Gazze yollarında ilerlerken kalabalıklar tarafından yağmalandığı olaylar yaşanmıştı.