Ukrayna'nın AB üyesi beş komşusu tahıl kısıtlamalarını kaldırdı

Avrupa Komisyonu, Ukrayna'nın Avrupa Birliği (AB) üyesi olan beş komşusunun Ukrayna tahılına uyguladığı tahıl ithalatı yasağının bugün dolan süresini uzatmayacağını bildirdi.

Avrupa Komisyonu açıklamasında, “Koordinasyon Platformu'nun çalışmaları ve 2 Mayıs 2023'te getirilen geçici önlemler sayesinde Ukrayna'ya sınırı olan beş üye ülkenin piyasalarındaki çarpıklıkların giderildiği sonucuna varıldı” ifadesine yer verildi.

AB tarafından Mayıs ayında yürürlüğe konan kısıtlamalar; Polonya, Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve Slovakya'nın Ukrayna buğday, darı, kolza tohumu ve ayçiçek ürünlerinin iç piyasalardaki satışını yasaklıyor, bu ürünlerin yalnızca başka ülkelere ihraç edilmesi için transit geçişine izin veriyordu.

AB, Rusya'nın Türkiye ve BM himayesinde varılan Karadeniz tahıl anlaşmasından Temmuz ayında çıkması üzerine oluşturduğu Dayanışma Yolları olarak adlandırılan alternatif kara rotalarıyla Ukrayna'nın tahıl ve yağ tohumu ürünlerini ihraç etmesine olanak tanıyordu.

Avrupa Komisyonu, mevcut kısıtlamaların süresinin bugün dolması üzerinde anlaştı. Ukrayna da örneğin ihracat ruhsatlandırma sistemi gibi her türlü yasal önlemi 30 gün içinde alarak tahıl ürünleri arzının hızla artmasını engellemeyi kabul etti.

Avrupa Birliği, Ukrayna'nın aldığı etkili önlemler tam olarak uygulandığı sürece herhangi bir kısıtlama getirmekten kaçınacağı taahhüdünde bulundu.

Ukrayna'ya komşu beş Avrupa Birliği ülkesindeki çiftçiler, hızla artan tahıl ürünleri arzının iç piyasalardaki tahıl fiyatlarını olumsuz etkilemesinden ve iflasa sürüklendiklerinden şikayet ediyordu.

Bulgaristan hariç dört ülke, süresi bugün dolan yasağın uzatılması için baskı yapıyordu.

Polonya, Macaristan, Slovakya ve Romanya daha önce yaptıkları açıklamalarda kısıtlamaların tek taraflı olarak uzatılabileceğini kaydetmiş, Bulgaristan ise dün, kısıtlamaların kaldırılması yönünde oy kullanmıştı. Ukrayna tahılının ihracatı için oluşturulan alternatif rotanın yüzde 60'ı, Romanya üzerinden ve Tuna Nehri deltasından geçiyor. Romen çiftçiler, yasağın süresinin uzatılmaması durumunda greve gidecekleri tehdidinde bulunmuştu.

Ukrayna son bir yıldır ihracatının yüzde 60'ını Dayanışma Yolları üzerinden, yüzde 40'ını Karadeniz'den gerçekleştiriyor.

Ağustos ayında 4 milyon tonluk Ukrayna tahılı Dayanışma Yolları üzerinden nakledildi. Bunun 2,7 milyon tonu Tuna Nehri'nden geçirildi. Avrupa Komisyonu, Romanya üzerinden olan ihracat hacmini daha da arttırmak istiyor. Ancak bu plan, Ukrayna'nın Tuna Nehri üzerinde ve Romanya sınırı yakınında bulunan tahıl altyapısının Rus İHA saldırılarının hedefi olması üzerine rafa kaldırılmıştı.