BM'den küresel kaynama çağı uyarısı: “İnsanlık tarihinin en sıcak ayını yaşıyoruz’’

NEW YORK- Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, dünyanın birçok ülkesini etkisi altına alan aşırı sıcakların iklim değişikliğinin bir sonucu olduğunu belirterek dünya ülkelerini hiçbir bahaneye sığınmadan ve daha fazla zaman kaybetmeden topyekun mücadeleye çağırdı.

Guterres New York’ta düzenlediği basın toplantısında, son verilere göre Temmuz ayında insanlık tarihinin en sıcak ayının yaşandığını kaydetti.

“Temmuz ayında dünya tarihindeki en sıcak üç günü yaşadık’’

Genel Sekreter, Temmuz ayında yaşanan aşırı sıcaklıkların dünya tarihindeki tüm sıcaklık rekorlarını altüst ettiğini belirterek, “Bugün, Dünya Meteoroloji Örgütü ve Avrupa Komisyonu'nun ‘İklim Değişikliği Dairesi’, Temmuz 2023'ün insanlık tarihinde kaydedilen en sıcak ay olacağını doğrulayan resmi verilerini yayınladı. Bunun sonucunu öğrenmek için ayın sonunu beklememize gerek yok. Önümüzdeki günlerde Temmuz 2023 tüm rekorları alt üst edecek. Bugün açıklanan verilere göre, Temmuz ayında şimdiye kadar kaydedilen en sıcak üç haftalık dönem yaşandı. Son verilere göre ayrıca dünya tarihindeki kayıtlardaki en sıcak üç gün ve yılın bu zamanı için şimdiye kadarki en yüksek okyanus sıcaklıkları kaydedildi’ dedi.

“Küresel ısınma çağı sona erdi, kaynama çağı geldi’’

Guterres, aşırı sıcaklıkların sonucunun oldukça açık ve trajik olduğunu belirterek, “Muson yağmurları çocukları alıp götürdü, aileler alevlerden kaçtı, işçiler kavurucu sıcaklarda mahsur kaldı. Kuzey Amerika, Asya, Afrika ve Avrupa'nın büyük bir bölümü için acımasız bir yaz oldu. Bu tüm gezegen için bir felaket’’ dedi.

Guterres, tek sürprizin iklim değişikliği hızı olduğunu kaydederek, “İklim değişikliği artık burada. Bu korkunç bir şey ve bu sadece bir başlangıç. Artık, küresel ısınma çağı sona erdi. Küresel kaynama çağı geldi’’ dedi.

İLGİLİ HABERLER

Dünya Meteoroloji Örgütü'nden Ağustos ayı için uyarı

“Liderler liderlik etmeli’’

Dünya devletlerini ve hükümet liderlerini uyaran Guterres, “Liderler liderlik etmelidir’’ dedi.

Havanın solunamaz, sıcaklığın dayanılamaz olduğunu belirten Guterres, “İklim değişikliğine karşı eylemsiz kalmak artık kabul edilemez. Daha fazla tereddüt etmek yok. Daha fazla bahane yok. Başkalarının önce hareket etmesini beklemeye gerek yok. Artık daha fazla zaman kalmadı. Küresel sıcaklık artışını 1,5 santigrat derece ile sınırlamak, iklim değişikliği felaketinden kurtulmak hala mümkün’’ dedi.

BM Genel Sekreteri Guterres, iklim değişikliğiyle yapılan küresel mücadele bazı ilerlemeler gördüğünü, dünya genelinde yenilenebilir enerji kaynaklarının güçlü bir şekilde piyasaya sürüldüğünü, lojistik gibi bazı sektörlerde olumlu adımlar atıldığını; ancak bunların hiçbirinin yeterince ileri veya yeterince hızlı gitmediğini belirtti.

Guterres, “Artan hava sıcaklıklarına karşı hızlandırılmış eylem yapmak gerekiyor. Önümüzde birkaç kritik fırsat var. Afrika İklim Zirvesi, G20 Zirvesi, BM İklim Zirvesi ve COP28. Artık liderler ve özellikle küresel emisyonların salınımının yüzde 80'inden sorumlu olan G20 ülkeleri iklim eylemi ve iklim değişikliğinde adaletli olmak için adımlar atmalı. G20 üyelerinin iddialı yeni ulusal emisyon azaltma hedefleriyle eyleme geçmeleri gerekiyor. Tüm ülkelerin iklim değişikliğiyle ilgili harekete geçmeleri gerekiyor’’ ifadelerini kullandı.

“Finans kurumları fosil yakıtlara verdiği desteği sonlandırmalı’’

Dünyadaki finans piyasaları da dahil tüm aktörlerin fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjilere adil ve hakkaniyetli bir geçişi hızlandırmak için biraraya gelmesi gerektiğini ifade eden Guterres, “OECD ülkeleri için 2030'a ve dünyanın geri kalanı için 2040'a kadar kömürden çıkmak için güvenilir planlar da sunulmalıdır. Ayrıca hükümetlerin ötesinde liderlerin eylemine ihtiyacımız var. Şirketlerin yanı sıra şehirleri, bölgeleri ve finans kuruluşlarını, iklim değişikliğiyle mücadele için kurduğumuz üst düzey uzman grubumuz tarafından sunulan, BM’nin net sıfır standardıyla tamamen uyumlu güvenilir geçiş planlarıyla New York’ta Eylül ayında yapılacak ‘İklim Zirvesi'ne’ gelmeye davet ediyorum. Finans kurumları, fosil yakıt kredilerini, yüklenimlerini ve yatırımlarını sonlandırmalı ve bunun yerine yenilenebilir enerji kaynaklarına geçmelidir. Fosil yakıt şirketleri, tüm değer zinciri boyunca ayrıntılı geçiş planları ile temiz enerjiye doğru hareketlerini planlamalıdır. Artık aldatmaca olmamalı. Artık net sıfır atıkları sabote etmek için anti tröst yasalarını kötüye kullanmak olmamalı’’ dedi.

“Aşırı hava hareketleri yeni normale dönüştü’’

Guterres, dünyada yaşanan aşırı hava şartlarının yeni normal haline geldiğini belirterek, “Tüm ülkeler insanlarını bunun aşırı hava şartları sonucunda ortaya çıkan kavurucu sıcaktan, ölümcül sellerden, fırtınalardan, kuraklıklardan ve şiddetli yangınlardan korumak için derhal harekete geçmelidir. Artık milyonlarca hayatı iklim felaketinden kurtarmak için küresel harekete geçmek zorundayız. Geçen yıl başlattığımız eylem planını uygulayarak, dünyadaki herkes 2027 yılına kadar bir erken uyarı sistemi kapsamına alınmalıdır. Tüm ülkeler, mücadele için küresel uyumun sağlanması konusunda uluslararası eylemi ve desteği harekete geçirmek için uluslararası iklim finansmanı konusunda verdikleri sözleri tutulmalı. Gelişmiş ülkeler, iklim desteği için gelişmekte olan ülkelere yılda 100 milyar dolar sağlama taahhütlerini yerine getirmeli. Artık gecikme yok, daha fazla bahane uydurmak yok’’ dedi.

“Finansal sistem çevreyi kirletenleri ödüllendiriyor’’

Guterres, dünyada iklim değişikliğiyle mücadele yerine genel olarak, birçok banka, yatırımcı ve diğer finansal aktörlerin, çevreyi kirletenleri ödüllendirmeye ve gezegeni mahvetmeyi teşvik etmeye devam ettiğini, hızlandırılmış iklim eylemlerinin desteklemesi için küresel finansal sistemde yeni bir rota çizilmesine ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.

Genel Sekreter, “Gelişmekte olan ülkelere makul maliyetle çok daha fazla özel finansmanı seferber etmek için fonlarını güçlendiren çok taraflı kalkınma bankalarına ihtiyacımız var. Bu fonlar yenilenebilir enerji kaynakları için kullanılmalı. Bunu gerçekleştirmek için hükümetlere, sivil topluma, iş dünyasına ve diğerlerinin ortaklık içinde çalışmasına ihtiyacımız var. Liderlerin, yaşadığımız gerçeklere nasıl tepki vereceğini duymak istiyorum. Hepsini Eylül ayında New York’ta yapılacak, ‘İklim Değişikliği Zirvesi’ne’ bekliyorum’’ dedi.

Gazetecilerin, tahıl kriziyle ilgili sorularını da yanıtlayan Genel Sekreter Guterres, Karadeniz Tahıl Anlaşması’nın devam etmesiyle ilgili girişimlerinin ve Rusya, Ukrayna ve Türkiye ile temaslarının sürdüğünü de belirtti. Guterres, milyonlarca ton tahılın piyasada olamaması nedeniyle fiyatların yükselmesinin doğal olduğunu söyleyerek herkesi, her yerde etkileyen bu dramatik tahıl açığını bazı ülkelerden aldıkları sınırlı bağışlarla kapatamadıklarını ifade etti.

Can Kamiloğlu