Hayal Kırıklıklarından Kurtulmak

Psikolojide hayal kırıklığı; yerine gelmeyen istekler, beklentiler, umutlar sonrasında oluşan üzüntüdür, duygudur.

Her insan yaşamı boyunca pek çok defa hayal kırıklığı yaşayabilir.Yaşanılan hayal kırıklıkları aşk yüzünden, okul ya da iş hayatında başarısızlık yüzünden, çok güvenilen bir arkadaş yüzünden, yanlış yapılan bir evlilik yüzünden vs olabilir. Bunların hepsi son derece doğaldır. Burada önemli olan, yaşanılan hayal kırıklığını defalarca yaşamamak için ders çıkarabilmek ve önlem alabilmektir.

Hayal kırıklıkları ya kişilerden kaynaklı ya da büyük umutlar bağlanan isteklerin gerçekleşmemesi nedeniyle yaşanmaktadır. Kişiler nedeniyle yaşanılan hayal kırıklıklarında, kişi ile yakınlık derecesi ne kadar yüksekse, hayal kırıklığının yıkımı o derece yüksek olur.

Beklentiler nedeniyle yaşanılan hayal kırıklıklarında ise, beklenti ne kadar büyükse, kişi kendini beklediği sonucun gerçekleşeceğine ne kadar inandırmış ise, yıkımı o kadar yüksek olur. Hatta kişi beklentisine ilişkin B planı yapmadıysa, hayal kırıklığını atlatması da oldukça güç olacaktır.

Hayal kırıklığı yaşayan insanlar birçok olumsuz duyguyu da beraberinde yaşar. Utanç, stres, hayattan zevk almamak, güvensizlik, mutsuzluk vs. Hatta bu duygular kontrol edilemez bir hal aldığında depresyon gibi ileri boyutlara gelebilir.

Elbette ki hiç kimse hayal kırıklığı yaşamak istemez ancak bu pek de mümkün değildir. İnsanoğlu yaşadığı sürece mutlaka hayal kırıklığı yaşar ya da yaşatır. Bu nedenle hayal kırıklığından en az şekilde etkilenmek için çaba göstermek en doğru yaklaşım olacaktır.

Peki bunun için neler yapabiliriz?

• Öncelikle, yaşadığımız hayal kırıklığını kabullenmeliyiz. Kabullenmeden çözüm aramak boşa kürek çekmek olacaktır. Ardından yaşadığımız bu duyguyu, üzüntüyü detaylıca irdelemeliyiz. Biz ne istedik veya ne bekledik olmadı, ne ile yüz yüzeyiz gibi soruları kendimize sormalı ve cevaplarını detaylıca düşünmeliyiz.

• Kendi gücümüzün farkında olmamız hayal kırıklıklarından daha az etkilenmemizi sağlayacaktır. Bazen insan, kendinden daha çok başkalarına güvenir ve onlardan medet umar. Yapılan en büyük yanlış budur. Her ne olursa olsun önce kendimize güvenmeli ve kendi gücümüzün farkında olmalıyız.

• Yaptığımız analizden almamız gereken dersi çıkarıp, yaşanan bu hayal kırıklığını yaşandı ve bitti olarak kabul etmeli ardından da deneyim hanemize göndermeliyiz. Örneğin; aşırı mükemmelliyetçi insanlar daha çok hayal kırıklığına uğrarlar. Oysa unutmamak gerekir ki hiç kimse ya da hiçbir şey mükemmel değildir. Bu nedenle, beklentilerimizi belirlerken her zaman hatalar, eksiklikler olabileceğini göz ardı etmemek konusunda kendimizi eğitmeliyiz. Ne kadar gerçekçi beklentilerimiz olursa, o kadar az hayal kırıklığı yaşarız.

• Hayal kırıklığı ile birlikte oluşabilecek duygulardan kaçmamalı aksine onlara kucak açmalıyız. Acı çekmek, ağlamak, sinirlenmek hepsi doğal duygulardır ve kontrollü olduğu sürece yaşanmasına müsade edilmelidir. Kontrolü kaybetmenin depresyon gibi ciddi sonuçların ortaya çıkmasına sebep olabileceği unutulmamalıdır.

• Yaşadığımız hayal kırıklığından gerekli dersi çıkarıp, yaşanması gereken duyguları da yaşadıktan sonra aksiyon aşamasına geçmeliyiz. Aksiyon aşaması bir daha aynı hayal kırıklığını yaşamamak için neler yapacağımıza dair B planımızı oluşturmaktır.

“Yolunu bulduğun zaman korkmamalısın. Hata yapacak kadar cesur olmalısın. Hayal kırıklığı, yenilgi ve umutsuzluk Tanrı’nın bize yol gösterme araçlarıdır.”

                                                                                                                                             Paulo Coelho

• Hayal kırıklıklarını atlatmak için atılması gereken önemli adımlardan birisi de, kişinin iğneyi kendine batırabilmesi, öz değerlendirme yapabilmesidir. Pek çoğumuz yaşadığımız hayal kırıklıklarının verdiği öfke,üzüntü ile suçu başkalarında aramayı tercih ederiz. Oysa ki sağlıklı düşündüğümüzde, kendimizde yapacağımız bazı değişiklikler hayal kırıklığı yaşamamak için son derece etkili olacaktır.

Kendimizle ilgili atacağımız adımlar neler olmalıdır?

1. Öncelikle kendimizi sevmeyi öğrenmeliyiz. Özellikle ilişkiler nedeniyle yaşanılan hayal kırıklıklarını önlemede en önemli adımlardan birisi, kendimizi sevmektir. Kendini seven insan, yaşamda anlam arama peşine düşmez ve kendi varlığının en anlamlı şey olduğunu bilir. Kendini seven insanın seçimleri sevgi ve nezakete dayanır, karşısına çıkacak insanları da buna göre seçer.

2. Kendimizi sevmek kadar önemli bir diğer unsur ise, kendimize saygı duymamızdır. Biz kendimize saygı duymazsak başkalarından saygı duymalarını beklemek yanlış olacaktır. Ayrıca unutmamak gerekir ki; kendisine saygı duyan insan karşılaşacağı zorluklara akıllı çözümler üretebilir.

3. En az kendimize saygı duymak kadar önemli bir diğer unsur ise, karşımızdaki insanlara saygı duymaktır. Yaşadığımız ilişkilerde hayal kırıklığına uğramak istemiyorsak, ne tür ilişki olursa olsun, ilişkimizin temellerinde saygı mutlaka olmalıdır.

4. Bir diğer unsur ise; yukarıda da belirttiğim gibi kendi gücümüzün farkında olmamızdır. Yaşamamızın anlamını herhangi bir kişiye ya da unsura dayandırmayıp o anlamı kendi varlığımızda aramamız gerekmektedir. Bu duruma en güzel örnek ise; ülkemizde de çok sık rastlanan erkek çocuk üzerine kurulan yaşamlardır. Bu örnekte, ebeveynler tüm yaşamlarını oğullarının üzerine kurup, gelecekte işlerini oğullarının yürüteceğine dair hayaller kurarlar. Ancak tersi bir durum gerçekleştiğinde, yani oğullarının evlenme, başka bir şehire, yurtdışına taşınma gibi herhangi bir sebepten ebeveynlerinden uzaklaşması sonucunda büyük bir hayal kırıklığı ve ardından gelen depresyona maruz kalırlar.

“Sakın üzülme. Her hayal kırıklığı insana; bildiklerinin yeterli olmadığını, daha öğrenmesi gereken çok şey olduğunu hatırlatır.”

                                                                                                                                                              La Edri